Шинэ оны мэнд!

Ажил, хєдєлмєрийн амжилт бvтээлийн арвин их ургацтай хуучин оноо vдэж, шинэ ондоо аз жаргалаар дvvрэн, эрvvл энх, санасан хэрэг тань сэтгэчилэн бvтэх болтугай!

Шинэ оны мэнд хvргэе!

Хамгийн урт шєнє

Дунд сургуульд байхад багш маань нэг даалгавар єгч байсныг єнєєдєр гэнэт санасан юм. Багш намайг ангийнхандаа хамгийн богино єдєр, хамгийн урт шєнє юуны улмаас болдог вэ? гэдгийг олж мэдээд тайлбарлаж єг гэсэн юм. Тэр vед аминдаа л зєв тайлбарлах гээд л “Сонирхолтой газар зvй”, “ Дэлхий яагаад бєєрєнхий вэ?” гэх мэтийн ном уншсан боловч тодорхой хариултыг олж чадаагvй. Харин “Ус цаг уурын хvрээлэн”-д ажилладаг хамаатны хvнээсээ асууж даалгавараа хийж байсан.
Єчигдєр 12-р сарын 22-ны єдєр хамгийн богино єдєр, хамгийн урт шєнє болж єнгєрсєн. Хэхэ, хамгийн сонин зvйл нь юу вэ гэхээр би шєнє их сэрсэн юм байна. Хоёр, гурав сэрээд цаг харахаар 1 цаг, 4 цаг гээд л нойр хулжаад босоод сургууль явчихмаар санагдсан ч єєрийгєє “унтаж амрах хэрэгтэй” гэж шахсаар єглєє 7 гээд боссон.

Хойд туйл нараас хамгийн хол зайд орших тэр єдрийг євлийн нарны эргэлт (Winter Solstice) гэх ба нар тэнгэрт хамгийн нам цэгтээ хамгийн богино хугацаанд тусч єнгєрдєг тул жилийн хамгийн богино єдєр болдог. Энэхvv vзэгдэл нь 12-р сарын 22-ны хавьцаа болж єнгєрєх ба євлийн эхлэлийг илэрхийлдэг. Vvнээс хойш єдрvvд уртасч дэлхий тэнхэлгээ эргэсээр хойд туйл нар луу ойртох тусам нар тэнгэрт эгц тусч ирдэг. Нар тэнгэрийн дунд цэгт тусах єдєр- єдєр, шєнє тэнцvv болдог. Єєрєєр хэлбэл єдрийн урт, шєнийн урт хоёр яг 12 цаг болдог байна. Нар хойд, ємнєд туйлын яг голд нь очих мєч гэсэн vг юм. Энэ vеийг хэрвээ єдєр уртсаад тэнцсэн бол Хаврын тэнэцэл (Spring Equinox), богиносоод тэнцсэн бол Намрын тэнэцэл (Autumn Equinox) гэнэ. Хаврын тэнэцэл 3-р сарын 21 хавьцаа, Намрын тэнцэл 9-р сарын 22-ны хавьцаа болж єнгєрдєг. Єдєр уртассаар хойд туйл нартай хамгийн ойр байх єдєр Зуны нарны эргэлт (Summer Solstice) болж єнгєрєх ба энэ нь 6-р сарын 21-ны хавьцаа болдог. Энэ нь зуны эхлэл ба цаашид єдрvvд богиносч эхлэнэ.
Гэхдээ єдєр уртасч богиносч байнаа гэдэг маань мэдээж єдєр уртсаад 25 цаг болноо гэсэн vг биш, зєвхєн нар мандах, жаргах цагийн єєрчлєлтєєс хамаарч л энэ vзэгдэл болж єнгєрч байгаа гэдгийг ойлгож байгаа байхаа.
Манай дэлхий 23.50-р хазайсан байдаг нь их ач холбогдолтой юм. Хэрвээ хазайгаагvй тэгшхэн байсан бол туйлуудын ойролцоох улсууд их хvйтэн бас байнгын харанхуй нєхцєлд байх байж харин хэрвээ хэтэрхий хазайсан бол улиралууд хэт урт байх байсан гэж судлаачид vзжээ. Жишээ нь Уранд євєл 42 жил vргэлжилдэг байна.

Магадгvй энэ даалгавараас хойш би єглєє болгон Монголын радиогоор 7 цагийн орчим цацдаг нэвтрvvлгийг амтархан сонсдог болсон байх. Нар мандах, жаргах цаг, єдрийн уртыг мэдэх нь их сонирхолтой санагддаг^^.

Ємнєхтэй холбоотой зvйлс

Проф.Хвангийн судалгаатай холбоотойгоор энэ онд Солонгосын ерєнхийлєгчийн санаачлагаар Стем эсийн судалгааны их хэмжээний мєнгєн фондтой сан бий болсон. Yvнээс гадна гадаад дотоодын хєрєнгє оруулагчид их хэмжээгээр гарсан боловч дээрх тvvний худал хуурмаг ажиллагааны улмаас Солонгосын шинжлэх ухаан, судалгааны нэр хvнд эрс унаж байгаатай холбогдоод энд сурч байгаа миний бие хувьдаа их санаа зовж байна. Тvvний энэхvv vйлдлийн улмаас аливаа шинжлэх ухаан, судалгаа шинжилгээний сэтгvvлд єєрийн бvтээлээ хэвлvvлэхээр єгєхєд шалгуур нь улам нарийсч, нилээн их хяналт шалгуурыг давж хэвлэгдэнээ гэсэн vг.

Хэдий энэ судалгааны ажил микробиологи, анагаахын чиглэлд байсан ч тодорхой хэмжээгээр эдийн засагт буюу солонгосын нэртэй компаниудын vнэт цаасны vнэ тодорхой хэмжээгээр буурахад хvргэсэн гэж єнєєдрийн мэдээнээс уншсан юм.

Худал хуурмаг зvйл хэзээд илэрдэг

Дээрээс бичье гэж бодож байсан зvйлээ єнєєдєр л бичих боломж гарч байна. Юу вэ гэхээр 2004 оны эхээр Ємнєд Солонгосын Хван Вv Сvvкийн стем эсийн судалгаагаараа нилээд их нэр хvндтэй болсон талаар юм л даа. Стем эс (stem cell) гэдэг нь хvн хєгжих явцад єєрчлєгддєггvй ба бусад эсээс ялгарах шинжээ хадгалах чадвар бvхий эсийг хэлэх ба vvнийг гэмтсэн эд эсийг сэргээхэд ашиглах боломжтой юм. Одоогоор эдгэх боломжгvй гэж яригдаж буй паркинсоны хавдар, хорт хавдраар євчилсєн хvмvvст стем эсийг ашиглаж гэмтсэн, vхэжсэн хэсгийг нь єсгєвєрлєж сэргээх боломжтой юм. Энэ утгаараа энэ хvний хийсэн ажил маш их ач холбогдолтой байх байлаа. Time-д нийтлэгдсэн нийтлэлийг уншиж байх vед “Энэхvv судалгааны ажил амжилттай болсоны нэг шалтгаан нь солонгосчууд савхыг чадмаг ашиглаж сурсантай холбоотой” гэх зvйлс бичигдсэн байсан. Солонгосчууд ч савх хэрэглэдэгтээ их бардам байсан байх. Гэвч энэ оны 10 сараас эхлээд тvvний хийсэн ажилд эргэлзэх зvйлс гарч ирсэн билээ. Шинжлэх ухаан сэтгvvлд нийтлэхээр єгсєн єгvvлэлд 11 эсийн зураг хавсаргасан ба тэдгээр нь бvгд адилхан байсан. Улмаар хуурамчаар vйлдэгдсэн, мєн судалгааны ажлаа хийх vедээ хамтран ажиллагч 2 бvсгvйгээс эс авсан хирнээ тvvнийгээ нуун дарагдуулж мєн худал мэдvvлэг єгсєн зэрэг асуудлаас болоод тvvний хийсэн ажил vр дvнгvй болж байх шиг байна.

Мэдээж хvн тєрлєхтєнд нvvрлээд байгаа хvнд євчнийг эмчлэх талаар шинжлэх ухааны ололтыг ашиглах нь сайшаалтай ч байгалийн ёс жамыг єєрчлєх нь бас л болохгvй зvйл мэт санагдаад байгаа юм. Нэг vе “Бид байгалийн захирдаг” гэсэн уриа лоозонтой байж байгалиа зvй зохисгvй ашиглаж, амьдарснаас болоод одоо нvvрлээд байгаа хvлэмжийн нєлєє буюу цаг уурын дулааралт, биологийн тєрєл зvйлийн цєєрєлт гэх мэт хvрээлэн буй орчинд маань єєрчлєлт гарч ирсэн билээ. Нэг ёсондоо хvний бие муудаад ирэхээрээ єєрийгєє хамгаалахын тулд эсрэг шинж тэмдэг болох халуурах, огиулах гэх мэтийг vзvvлдэгтэй адилаар л байгаль маань єєрийгєє хамгаалж байгаа байх гэмээр байна. Сvvлийн vед болоод байгаа байгалийн єєрчлєлтvvд бичvvлэлтгvйгээр харагдаж байгаа.
Эргээд дээрх судалгааны ажилд орвол євчнийг илааршуулахад маш чухал боловч vvнтэй холбоотой гарч ирж байгаа асуудал нь хvн хувьлах талаарх асуудал юм. Шинжлэх ухаан талаасаа авч vзвэл иймэрхvv судалгааны ажил явагдах ёстой. Харин энэ ертєнц дээр бусдаас ялгарах онцлог шинжтэй тєрж, эцэг эхээс Энхдєл гэсэн нэрийг зєвхєн надад л зориулж єгсєн учраас дахиад надтай тєстэй Энхдэл гэсэн миний нэгэн хувь гарч ирнээ гэвэл би эрс эсэргvvцэнээ.
Хvнд vхэх нь тогтсон… vvнээс зайлах аргагvй, мянга уртасгая гэсэн ч vхнэ. Нэгэнт хэзээ нэгэн цагт vхэхээс цааш Бурханаас тогтоосон зvйлийг єєрчлєх нь буруу мэт. Харин амьд явах vедээ vр дvнтэй, эрvvл саруул амьдрах нь миний vvрэг болж байнаа.

Дээрх профессортой холбоотой мэдээллийг ихэнх цахим мэдээллийн хуудсуудаас олж болохоос гадна Солонгосын Цаг Yе сэтгvvлд хэвлэгдсэн хоёр нийтлэлээс уншина уу.

The best photos of the year 2005

2005 оны шилдэг зурагнуудаас авав

Хулгайч хэзээ хулгайлахаар ирэхийг мэддэггvйтэй адилаар сvйрэл гамшиг, євчин зовлон, vхэл гэв гэнэт санаандгvй байхад ирнэ.

Quotes

Age should speak; advanced years should teach wisdom.

It is not only the old who are wise, not only the aged who understand what is right

Солонгост суралцагч Монгол оюутны чуулганы сониноос

Єнгєрсєн амралтын єдрvvдэд оюутаны холбооны чуулган болж єнгєрсєн билээ. Шинэ удирдах зєвлєл, хяналтын зєвлєлийн гишvvдийг сонгосноос гадна Солонгос улсад суугаа онц бєгєєд бvрэн эрхт элчин сайд П.Yржинлхvндэв гуай оюутнуудад хандан vг хэлсэн юм. Тvvний хэлсэн vгийг сийрvvлэн бичвэл:

• Нийгэм єєрєє иргэнчлэгдэж байгаа учраас хvн бvр єєрийн нийгэм дээр эзлэх байр сууриа хамгаалж идэвхтэй, санаачлагатай амьдрах. Нийгэм хурдацтай хєгжиж байгаа энэ vед оюутан залуус єрсєлдєєнийг мэдэрч идэвхтэй амьдрах. Аливаа зvйлийг сонирхож, улс эх орондоо энэ орны ямар сайн талыг нь авч болох вэ гэдгийг эргэцvvлж идэвх чармайлттай амьдрах
• Оюутнууд єєр хоорондоо харилцах харилцаан дээрээ анхаарч, бие биедээ санаа тавьж тусалж байх. Монгол гэлтгvй бусад улсын оюутан найз нєхєддєє боломжоороо тусалж байх. Тэр тусмаа монголчууд хоорондын харилцаандаа анхаарах.


Vvнтэй холбогдоод нэгэн профессорынхоо хэлсэн vгийг бичмээр санагдлаа. Нэн тvрvvнд хичээл сурлагад тань єндєр амжилт хvсье! Гадаад оронд сурч байгаагийн хувьд энд байх хугацаандаа мартагдашгvй сайхан дурсамжтай vлдэхийг хvсч байна. Аминчлан захих зvйл маань юу вэ гэвэл хамт сурч байгаа бусад оюутнуудтайгаа хvчтэй олон улсын холбоог vvсгэхийг хvсч байнаа. Ингэснээр та бvхэн ирээдvйд ажил хэргийн тусламж болоод хамтран ажиллах vvд хаалгаа бэлдэж байгаа гэсэн vг юм. (Professor: I wish you a great academic success! Also hope you can have unforgettable good experience and beautiful memories in Korea. And please build a strong international network for your future!)

P.S: Эдгээрийг єєрийн хvлээн авч ойлгосноор сийрvvлэн бичсэн тул нэмж хасах зvйлс мєн санаа давхардсан зvйлс байгаа болохыг хэлмээр байна.

Онлайн номын сан

Саяхан шинэ онлайн номын сан нээгдсэн мэдээг "Єнєєдєр" сониноос уншаад орж vзлээ. Монголын болоод гадаадын шилдэг бvтээлvvдийг онлайнаар шууд уншихаас гадна татаж авах боломжтой их vр єгєєжтэй цахим хуудас нээгдсэн байна. Гэрээсээ хол байгаа над мэт хvмvvс Монголынхоо сонин хачин, уран зохиолыг унших юмсан гэсэн бодолтой явдаг билээ.
Ємнє нь цахим хуудсаар тэнэж аятайхан юм олоод унших гэж ямар их цаг зардаг байлаа даа. Одоо ч тийм зовлонгvй болж байх шиг байна. Хааяа ордог цахим хуудсуудаас гэвэл Д.Нацагдоржийн нэрэмжит тєв номын сан мєн єнгєрсєн жилээс цахим хуудсаа ажиллуулж эхэлсэн бийр бэх хуудсаас гайгvй хэдэн зохиол, яруу найрагтай танилцсан шvv.
За, ямарч байсан монголынхоо шилдэг бvтээлvvдийг унших боломж гарсанд хувьдаа их баяртай байна.

Something about love

There's no fear in love. But perfect love drives out fear, ...

If I speak in many languages, but not have love, I am only resounding gong or a clanging cymbal. If I can fathom all mysteries and all knowledge, yet I have no love, I am nothing. If I give everything what I possess to the poor, but have no love, I gain nothing.

Love always protects, always trusts, always hopes and always preserves.

Is it true that Love is ACTUAL and its All Around You? If it's true then why do you look for love? It's all around you, just look carefully.
If it's not then love is an illusion.

Уншсан номноос

Ойрд блог дээр юм бичилгvй их удаж.
Хэд хэдэн зvйлсийн талаар бичье гэж бодож байгаа ч залхуу гэдэг євчин, цагаа зєв тєлєвлєхгvй байгаагаасаа болоод ерь нь л юм хийж єгєхєє байсан шиг байна. Ингэж шалтаг бичих ч олигтой юм биш шvv. Аль болох л vр бvтэлтэй байхыг цаашид хичээхгvй бол.

"Алкемист" номын зохиогч Пауло Куэлогийн "Пиедра голын эрэг дээр би суугаад уйлсан нь" (By the river Piedra I sat down and wept); 1994 онд бичигдсэн номыг нь уншиж дуусгалаа. Пауло Куэлогийн бичиж байгаа арга барил надад их таалагддаг юм л даа. Энгийн нэгэн vйл явдлаар дамжуулан уншигч амьдралын утга учир, хvсэл мєрєєдєл зорилгынхоо талаар эргэцvvлж мэдээсэй гэж бодож зохиогч бичдэг шиг санагддаг юм. Алкемист зохиолоороо амьдралын утга учир, зорилго, хvсэл мєрєєдлийн талаар нэгэн хоньчин залуугийн аж амьдралаар харуулсан байхад харин дээр дурьдсан зохиолоор хайр сэтгэлийн тухай єгvvлсэн байсан. Хааяа дэндvv гvн ухааны ч юм шиг санагдмаар.
"Пиедра голын эрэг дээр би суугаад уйлсан нь" зохиол Дэн Брауны бичсэн "да Винчи код" дээр гардаг шиг Бурханы эмэгтэйн дvр тєрх (femine side)-ийн талаар єгvvлсэн байгаа. Католик эсвэл Христийн шашинд Бурхан буюу Ертєнцийн Эзэнийг ерь нь эрэгтэй гэж vзэж ААВ гэсэн утгаар ойлгодог. Харин да Винчи код дээр ЭЭЖ буюу ЭХ Бурхан гэсэн ойлголтыг гаргасан байдаг л даа. Энэ хэр ортой болохыг би мэдэхгvй юм. Гэхдээ Буддын шашинтай харьцуулж vзвэл Цагаан дарь эх гэх мэт нэрсээс Бурхан гэдгийг эмэгтэй хvнээр тєсєєлvvлэн бодож болох юм шиг. Гэхдээ энэ хоёр зохиолыг уншаад би жоохон айсан л даа. Ялангуяа Дэн Брауны "да Винчи код" яагаад ч юм их аймаар санагдсан. Хэдий тэнд бичигдсэн зvйлс vнэн биш гэж байсан ч, хvний итгэл бишрэл уул нь их энэрэнгvй, сайхан байдаг гэж ойлгож бодож байхад харгис хэрцгий байдлыг хараад vнэхээр айсан шvv. Айдас тєрvvлэхээр байсан ч Леонарда да Винчигийн урлагийн бvтээлийг нарийн мэдэж, тэдгээрийг нь чадварлагаар тайлж уран зохиол болгосон Дэн Брауныг шvтэхгvй байж чадаагvй юм шvv.

Пауло Куэлогийн зарим зохиолуудыг эндээс уншиж болно.

Намар

Намар цаг айлчлаад
Навчис шарлаж, нуурын шувууд
Нутаг буцах vест
Нууцхан сэтгэлдээ гунигийг хураана

Намар цаг гэгээн гуниг мэт боловч
Наашлах євлийн тvрлэг юм болов уу
Намайг чам руу дуудах
Намуухан аялгуу юм болов уу

Євлийн хайрын дуу

Баярын энэ єдрvvдэд Солонгостой танилцах, цагаа аль болох хєгжилтэй єнгєрvvлэх гэж их хичээлээ. Их сонирхолтой байсан аялал бол Намисиом арал юм. Монголд нэг хэсэг их алдартай байсан Солонгосын олон ангит "Євлийн хайрын дуу" хэмээх киноны зураг авалт энэ арал дээр явагдсан. Хэхэ, тийм болохоор тэр киног vзсэн хvмvvс бол тэр арал дээр очоод vзсэн л гэсэн vг.

Хагас сарны хэлбэртэй 462,809м кв.хэмжээтэй арал юм. 13-р зууны vед Сежо хааны хаанчилалын 7-р жилд их бослогыг дийлсэн ахмад Намигийн булш байдгын улмаас тvvний дурсгалд зориулан нэрлэсэн. Багаднасан моднуудын тэгшхэн зам гарсан нь энэ арлыг их алдартай болгосон. Сонирхолтой нь энэ арал дээр утасны туйлууд байхгvй гэсэн. Байгалийн vзэсгэлэнт байдлыг хадгалахын тулд газар доогуур бvх холболтуудыг хийсэн байна.
Хосууд очивол их гоё газар байна лээ. Эсвэл гэр бvлээрээ очоод намуухан орчинд тухлан суугаад ярьвал.
Аан, нэг юм нь Япончууд их байсан. Тэр кино Японд их алдартай гэж сонссон юм байна. Хэхэ, ялангуяа нас тогтсон хvмvvс кинонд тоглосон жvжигчдийн улаан фен нь гэж байсан. Инээдтэй ч юм шиг. Тэр арлыг vзээд явж байх vед бас нэг санагдсан зvйл нь, Солонгосчууд жуулчдыг сайн татах юм гэсэн бодол тєрж байсан. Тусгай хамгаалалтанд орсон жуулчдын очидог газруудаа сурталчилахаас гадна зvгээр нэг олон ангит киногоороо байгалиа сурталчилаад мєнгє олоод байна гэхээр бас л ... манайхан бас иймэрхvv арга хэрэглэвэл гэж бодогдсон шvv.


Lined isle trees

Winter sonata

Winter Sonata

Ургацын баяр

Солонгосчуулын єргєн тэмдэглэдэг хоёр баярын нэг болох Ургацын баяр-Чусок болоод єнгєрлєє. Манайхаар л Ургацын баяр гэж орчуулдаг гэхээс Талархалын баяр юм л даа. Билгийн тооллын шинийн 15-нд тэмдэглэх энэ баяр нь Солонгосын нийгэмд гэр бvлийн харилцаа холбоо хэр чухал болохыг юм. Бvгд эцэг эх, эсвэл гэр бvлийнхээ ахмад гишvvнийдээ цуглаж амьд сэрvvн байгаа болоод нас барсан євєг дээдэсээь ахмадуудаа хvндэтгэн мєргєх ёслол юм. Гэр бvлvvд бие биетэйгээ нягт холбоотой байж, євєг дээдэс нь мєн єдєр тутмынх нь амьдралаар хойч vр удамтайгаа хамт байгаа гэдгийг илэрхийлдэг ёслол.
Цагаан сараар бид тусгай хоол унд бэлддэгийн адилаар мєн хоол бэлтгэдэг. Євєг дээдсээ хvндлэх дурсгалын ширээ засахаас гадна Чусокын гол хоол болох сунг-пён буюу цагаан будааны торт (rice cake) бэлтгэдэг.
2000 онд Ким Дэ Жvн ерєнхийлєгчийн vед хамаатан садан, тєрєл тєрєгсдєєсєє Солонгосын дайны улмаас салсан аль аль солонгосын 100 гэр бvл тус тусынхаа тєрєл тєрєгстэйгээ уулзах боломж энэ баярын vеээр бий болсон. Энэхvv уулзалтаар цаашдын Ємнєд болоод Хойд Солонгосын харилцаа єргєжин хєгжихєд нааштай vр дvнг авчирсан гэж дvгнэж болох юм.
Сєvл гэх мэтийн том хотуудад амьдрах хvмvvс єєрсдийн тєрсєн нутаг усандаа очиж нас барагсдынхаа булшийг эргэж хvндэтгэл vзvvдэг болохоор энэ баярыг их нvvдлийн баяр гэж бас хэлж болох юм шиг. 3 єдєр амардаг энэ баярын ихэнх хугацааг замд явж єнгєрvvлдэг байх. Автобусны буудал, онгоцны буудлууд пиг дvvрч, цагтаа явдаг нєгєє нэг автобус эд нар байхгvй ээ, цагийн дараа эсвэл тvvнээс ч илvv хvлээх жишээтэй. Хамгийн авууштай санагдсан нь солонгосчууд ёс жаягаа их хvндэлж дагах юм. Сайны хажууд саар нь байдаг л хойно бас vл ойшоох хvмvvс байна л даа.


Bus terminal, Seoul

Царцаа

by Duluu



by Duluu

Цэцэг, навч

by Duluu



by Duluu



by Duluu

Sunset

by Duluu



by Duluu


At the camp
by Duluu

Yvл

by Duluu



by Duluu


Sun

Хот

by Duluu


Night time in city
by Duluu

Хєх тэнгэр...

by Duluu

Туул гол

by Duluu

Туулын ус шєнєдєє тунгалаг

by Duluu
Тунгалаг сайхан устай шvv.

Жаргах наран

by Duluu

What matters?

The other night I was reading a book about life. And there were 2 sentences which hit me.

“What matters is not the duration of your life but the donation of it.Not how long you lived, but how you lived.”

I was thinking about myself, so far what I’ve done was only for myself, just to gain something especially knowledge. It’s not that bad but sometimes with eagerness I want to do something for others with the things I gained. These thoughts lead me to one old illustration about the Dead Sea and Galilee Lake. Galilee is a lake full of life because it takes in water but also gives it out. In contrast, nothing lives in the Dead Sea, because with no outflow, the lake has stagnated. And it’s just like me; I’m just studying and studying, I’m fed up with this, I should become like Galilee Lake, with inflow and also with outflow. Gaining too much knowledge is just makes me prideful.
Two years ago when I was thinking about one’s meaning of life asking myself what will be my goal in life. When I think about society there’re so many issues and demands that I should be trying to solve. I know that I can’t do all of these things alone, but I wish that I can do even the smallest things. And that time I realized the only thing that I can do is to invest my life for the development of man. When you think about the investment for some project or something else it won’t be last forever. But investing for one’s life will be everlasting. From generation to generation this circle of investment will go by itself. Maybe you think that it’s very simple and would tell me that everyone is doing like as I said, and might ask me what is the significance. Maybe everyone is doing like that but I have a dream; dream that everyone would be value the kindness of heart and; brightness of mind. Maybe it’s not that much significant, but this is my contribution to human kind.

In the last, I want to say: You were born to make a contribution; you weren’t born just to consume resources- to eat, breathe and take up space.

Цаг ашиглалт

Єчигдєр "Ус цэвэрлэх дэвшилтэд аргууд" хичээл дээр мембраны аргачлалуудын талаар илтгэл тавьсан. Амжилттай болж єнгєрсєн болохоор баяртай байна. Илтгэлvvдийн vеэр хамт сурдаг оюутны элсэн шvvлтvvрийн талаарх илтгэл 3 жилийн ємнє уншиж байсан номны хэсгийг санагдуулсан юм. Тэр ном ус цэвэрлэх аргуудын тухай єгvvлээгvй харин цагаа хэрхэн зєв ашиглах вэ гэсэн талаар байсан.
Хvний амьдралд зайлшгvй хийх ёстой чухал зvйлсvvд байдаг.Гэхдээ бид тэдгээр зvйлсийг хийж биелvvлэхээс илvvгээр биед амар, єєрийн сонирхолтой чухал шаардлагагvй зvйлсийг хийхэд цагаа их зарцуулдаг. Жишээ нь хичээл хийхээс илvvгээр найз нартайгаа уулзах, зурагт vзэх эсвэл зvгээр л хий дэмий суух гэх мэт. Ийм байдалтай байх нь биднээс ямарч хvч гарахгvй учраас єдєр тутмын хэв маяг болгоод л цагаа дэмий зvйлст зараад л байдаг. Харин дараа нь єнгєрсєн нэг долоо хоног, сар, эсвэл жилvvдээ бодохоор юуг ч хийж бvтээгээгvй цагаа хий дэмий єнгєрvvлж дээ гэж дvгнэхэд хvрдэг. "Дургvйд хvчгvй" гэж сайн онож хэлсэн vг байна л даа. Дуртай зvйлсээ хийгээд л байвал миний амьдрал бусдад хир vр єгєєжтэй байх болоо гэж хааяа ч болов єєрєєсєє асуух хэрэгтэй байх.
Уг номон дээр хvний амьдралыг нэгэн ваартай зvйрлэсэн байсан. Уг ваарыг элсээр дvvргэхэд их хэмжээний элс шаардагддаг байхад том чулуугаар дvvргэхэд тоотой хэд ороод л дvvрчихнэ. Yvгээр юуг хэлэхийг хvсч байна вэ гэвэл хvний амьдралд чухал хийж гvйцэтгэх зvйлс нь том чулуутай адилаар тоотой хэд л байдаг. Харин дур сонирхол болоод биед амар зvйлсээ харж хийвэл элсний ширхэгvvд их орсон шиг тоолж баршгvй их зvйлс байгаа. Тэгвэл яаж тэрхvv ваарыг дvvргэх вэ? Хvний амьдрал учраас дур сонирхол болоод чухал зvйлсээ хослуулж амьдрах нь мэдээж. Ваарыг хамгийн тvрvvнд элсээр тал дундуур болтол нь дvvргэчээд дараа нь том чулууг хийх vv? эсвэл том чулуунуудаа хийгээд харин хажуу завсар зайгаар нь элсний ширхэг болоод жижгэвтэр болох арай бага чухал зvйлсийг хийх vv? Ваарыг хэрхэн дvvргэх нь хувь хvний асуудал байх гэвч хvн болж тєрсєний учир нь юунд орших вэ? Зvгээр л элсний ширхэгvvд мэт жоохон жоохон зvйлсээр амьдралаа дvvргээд л єдєр хоногийг аргацааж єнгєрvvлэхэд эсвэл хийж бvтээе гэсэн зорилго чиглэлтэй болоод єдєр бvрийг нэгийг бvтээе гэсэн тєлєвлєгєєт алсын хараатай амьдралаар амьдрахад оршиж байна уу?
Аливаа зvйлд сонирхолтой байхыг vгvйсгэхгvй ч ямар зvйлийг нь эн тэргvvнд хийх ёстой вэ гэдгийг бас л бодолцох хэрэгтэй.

Зураг

Юм бичих сонирхол бага байгаа болохоор зураг тавихаар шийдэв.

Me


I'm like an ant

Энэ мод дэндvv том байгаа биз! Бороо орсон vед бол сайхан халхавч болохоор. :)

There is a special place

There is a special place in life that needs my humble skill
a certain job I'm meant to do, which no one else can fulfill.
The time will be demanding, the pay is not too good,
and I wouldn't change it for a moment, even if I could.
There is a special place in life
a goal I must attain, a dream that I must follow.
Because I won't be back again.
There is a mark that I must leave,
However small it seems to be.
A legacy of love for those who follow after me.
There is a special place in life that only I may share.
A little path that bears my name, awaiting me somewhere.
There is a hand that I must hold, a word that I must say,
a smile that I must give, for there are tears to blow away.
There is a special place in life that I was meant to fill.
A sunny spot where flowers grow, upon a windy hill
There's always a tomorrow and the best is yet to be,
For somewhere in this world,
I know there is a place for me!

Яруу найраг

Би энэ талаар юу ч мэдэхгvй л дээ. Гэхдээ яахав хааяаа сонирхох vе байдаг л юм. Ахлах ангид орохдоо єєр сургууль руу шилжээд, тэр vед шинэ ангид, шинэхэн найзуудтай болсон талаараа нэг шvлэг бичиж байснаа санаж байна. Сэтгэл тэгж их хєдєлсєн байсан юмуу нэг л мэдэхэд 4 бадаг шvлэг бичсэн байсан. Хэдий олны хvртээл болоогvй ч найз маань ая хийсэн. Инээдтэй ч юм шиг бид хоёр тэр шvлэг, ая хоёроо бариад дууны багш нар дээрээ очиж байсан юмдаг. Хэ хэ, гэхдээ ямарч байсан найз нартаа зориулсан дуутай. Тэрийгээ нэг амь оруулчихвал болоод л явчихлаа гэсэн vг. Єєр юу хэрэгтэй билээ. Нэг их сvрхий яруу найрагч биш юм чинь.

Сvрэнжав гуай сонинд ярилцлага єгєхдєє "Хэн нэгний хэлье гээд чадаагvй vгсийг яруу тодоор хэлэхийг яруу найрагч хvн гэдэг" юм байна гэж ойлгосноор их шvлгийн ертєнцєд орсон гэсэн байсан. Тэгээд би яруу тодоор уянгалуулан бичиж чадахгvй болохоор тэгж бичсэн зохиолчдын шvлэг болоод зохиолыг амтархан уншидаг нэгэн.

Таны тєлєє
Таны тєлєє би хундага єргєдєг
Таны тєлєє бурханд мєргєдєг
Тоосонцор оддыг хэлхэн дvрийг чинь тэнгэрт зурж
Тоогvй олон vдшээр ганцаар алхдаг
Ганцхан тань руу тэмvvлэхдээ
Галд шунасан эрвээхэйн vлгэрийг санадаг
Єнєєх эрвээхэйн даль шатаж дуусахад
Єєртєє зовлон хураах гэж, Танд улам дурладаг
Богд уулын согоо євс vнгэлэх намрын шєнє
Богинохон зvvдэнд та минь ирж, духан дээр vнсдэг
Олон олон хоногийн цаанаас инээмсэглэл тань гэрэлтэх
Орчлонд єєрийгєє хуурч би жаргалтай явдаг
Таныг илбэсэн салхи, гишгэсэн газрын тань мєрийг хайж
Танил дотно хvмvvсээс сургийг тань дуулахад сэтгэл гийж
Хайрын агуу ертєнц минь ихэмсэг оршиж
Харуусал гуниг хоёроор сэвтээх вий гэж айдааг . . .
Алгасалгvй мандсан нар, том сарны дор
Амжиж уулзсан дэлхийдээ хайр хvрч, тэвэрмээр болдог
Таны тєлєє vхнэ гэдэг амархан
Таныг заяасан бvхний тєлєє амьдрахсан гэж боддоог . . . Ц. Хулан


Двадцать первое. Ночь. Понедельник.
Очертанья столицы во мгле.
Сочинил же какой-то бездельник,
Что бывает любовь на земле.
И от лености или со скуки
Все поверили, так и живут:
Ждут свиданий, боятся разлуки
И любовные песни поют.
Но иным открывается тайна,
И почиет на них тишина...
Я на это наткнулась случайно
И с тех пор все как будто больна. Анна Ахматова

Don't quit

Don't quit
When things go wrong, as they sometimes will
When the road you're trudging seems all uphill
When the funds are low, and the debts are high
And you want to smile, but you have to sigh
When care is pressing you down a bit
Rest if you must, but don't you quit.

Life is strange with its twists and turns
As every one of us sometimes learns
And many a failure turns about
When he might have won had he stuck it out
Don't give up though the pace seems slow
You may succeed with another blow.

Success is failure turned inside out
The silver tint of the clouds of doubt
And you can never tell how close you are
It maybe near when it seems so far;
So stick to the fight when you're hardest hit
It's when things seem worst
That you must not quit!

On this day
I wish you the sunshine in the morning
The pleasure of a smile
The simple joys of everyday
That help make life worthwhile
The warmth of love and friendship
The glow of memories
The best of health and happiness
I wish you all of these

Thanks for being at the end of my rainbow
Your dreams can come true if you look

Амралтын єдрvvд

Єчигдєр Сєvлээр баахан тэнэсэн байх. Засаг захиргаатай холбоотой газруудаар явж, 13-нд Кёнгхи Их сургууль дээр болсон олон улсын оюутаны семинарын талаар найзтайгаа ярилцан явсан нь их сонирхолтой санагдсан. Элдвийг ярьж байгаад найз маань нилээн дээр уншисан зvйлээ хуваалцсан юм. Тэрээр "Хvнд сул талууд сайн талуудаасаа олон байдаг. Тэр болгоноо хєгжvvлж сайжруулж хичээвэл олон юмны дундаж болсон нэгэн хэвийн дундаж болно. Харин тvvний оронд сайн талуудаа улам сайжруулвал дундаж нэгэн биш байна" гэж ярьсан. Угаас тєгс тєгєлдєр, бvхнийг чаддаг хvн байхгvй, бvхнийг хийе гэсэн ч бидний хvч чадал, мэдлэг мэргэн ухаан, нас маань гvйцэхгvй. Бvхнийг сайжруулахад цаг заваа зарцуулснаас сайн хийж байгаагаа улам тєгс тєгєлдєржvvлэх нь илvv ашигтай юм. Орчин vед хєрвєх чадвартай мэргэжилтнvvд бэлтгэнэ гэж их ярьдаг. Гэхдээ vнэндээ бол халуун ч биш, хvйтэн ч биш, хоёрын хооронд бvлээн байх нь тийм ч тустай биш байх гэж бодно. Нийгмийн шаардлагаас сурч мэдэх зvйл их ч анхны суурь болгоод сурсан зvйлээ сайн болгох нь чухал юм. Харин дараа нь єєрийн сонирхлын дагуу єєрийгєє хєгжvvлж болно. Нэг хvний хэлэх дуртай vг санаанд орж байна л даа - Ихийг мэдэхээс илvvгээр, гvнзгий мэдэхийг эрхэмлэе!

Єнєєдєр

Ойрд боловсрол, эрvvл мэнд болоод нийгмийн асуудлын талаар нилээн их бодож манай тєр засгаас эдгээрт хэрхэн хандаж ямар бодлого явуулж байгаа талаар ямар нэгэн мэдээ материал, нийтлэл уншихыг хичээх болж. Магадгvй ерєнхийлєгчийн сонгууль ойртсонтой холбоотой байж болох юм л даа. За ямарч байсан нийгэм дээр амьдарч байгаагийн хувьд эдгээрийг сонирхож єєрийн гэсэн vзэл бодолтой байх нь чухал гэж боддог юм.
Єнєєдєр сонины єнєєдрийн буюу 2005 оны 5-р сарын 13-ны Баасан гариг, №113 (2462)-ын Нийгмийн амьдрал гэсэн буланд: боловсролтой иргэд ихэсснээр бус харин чадварлаг ажилчид нэмэгдснээр улс орон хєгжидєг гэсэн санааг дэвшvvлсэн "Дээд боловсролтой цэвэрлэгч ажилд авна" гэсэн нийтлэл байсан.Нийтлэлийн зарим хэсгээс иш татвал:
"...єндєр боловсролтой иргэдтэй байх нь тухайн улсын эдийн засгийн єсєлтєд нєлєєлєх гол vзvvлэлт биш аж. ... орчин vеийн нийгэмд боловсролтой хvн хэрэгтэй нь зайлшгvй боловч бvгд л инженер, химич, доктор байх албагvй. Гэхдээ захидал албан бичиг гайгvйхэн биччихдэг, хэцvvхэн маягтыг бєглєчих чадвартай, даатгалын бодлогыг тайлбарлаж дєнгєх, vйлдвэрийн машины электрон єгєгдєхvvнийг тайлж унших чадвартай хvн нийгэмд олон зуугаараа хэрэгтэй..."
"...Их сургуульд суралцах явдал нийтлэг болохын хэрээр vйлдвэрлэл болон мэргэжлийн сургалтад хамрагдах залуусын тоо єдрєєс єдєрт цєєрч байгаа билээ. Гэтэл эдийн засагт дээд боловсролтны арми гэхээсээ сайтар бэлтгэгдсэн ажилчид илvv хэрэгтэй. "

Мэдээж сайхан мэдлэг боловсрол эзэмшихийг vгvйсгэхгvй ч сурсан мэдлэгийнхээ хэрээр vр ашгийг нь гаргах чадвартай байх хэрэгтэй байх. Одоо бол боловсролтой иргэд бэлтгэхээс илvvгээр боловсорсон мэргэжилтнvvдээ багтаж шингээх ажлын байр хэрэгтэй. Ажлын байр гээд бичиг цаасны ажил гэхээсээ илvv аливаа зvйлийг бvтээж, vйлдвэрлэх улс орны эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангах тийм л газрууд хэрэгтэй байгаа. (За хэн хvнгvй л ингэж бодож байгаа болохоор би бас дахин нуршаад яахав...)

Бvтээлч иргэн байхын тулд одоо сурч, судалж байгаагаа сайн эзэмшихгvй бол 2 жилийн дараа бас л диплом євєртєлсєн цэвэрлэгч болчих вий дээ. (тийм юм болохгvй гэж найднам, яасан ч болгохгvй л дээ)

Дунд боловсролтой байна уу, дээд боловсролтой байна уу, магистр, доктор, ажилчин, барилгачин, барималчин, тариачин, малчин хэн байх нь хамаагvй амьдралаа л ухаалаг аваад явчихдаг ухаалаг иргэн байх нь чухал байх.

Сонирхол

Єнгєрдєг амралтын єдрvvдээр Ичён хотод болж байгаа шаазан эдлэлийн экспо vзэж єнгєрvvлэв. 2 сарын ємнєєс л ваар, шаазан эдлэл яаж хийдгийг сурахыг хvсч байсан болохоор их л сонирхолтой байлаа. Ичён хот шаазан эдлэлээрээ Солонгостоо алдартай ба эртний шавар, шаазан эдлэлийн тосгон, vзмэрийг vзэхэд сайхан байсан. Гар хийцийн шавар эдлэл, Эртний Хятадын шаазан эдлэл гээд vнэ цэнэтэй ховор нандин зvйлс байдаг байх гэхдээ одоогоор зєвхєн сонирхогчийн тvвшинд байгаа болохоор олон зvйлс хэлж чадахгvй нь их харамсалтай. Мєн энэ vеэр єєртєє нэг аяга хийсэн, ба ваар яаж хийлгэхийг заалгасан нь их сонирхолтой байсан. Ялангуяа ваар хийхэд хурууны хєдєєлгєєний нарийн мэдрэмж болоод шавар эдлэл хийх суурийг хир хурдтай эргvvлэхээс хамаараад ваарын хэлбэр єєрчилєгдєж байгааг ажиглахад их сонин байсан. Ваар хийж сурахад дор хаяж нэг сар хэрэгтэй гэж багш маань хэлж байсан.
Ваар хийж сурч байхдаа нэг зvйлийг бодсон юм. Хуруу, гарны ганцхан хєдєлгєєний ялгаатай байдлаас єєр єєр хэлбэрийн ваар бий болдог шиг хvнийг хэн нэгэн бvтээсэн гэвэл бие биеэсээ ялгагдах зан ааш, бусдаас ялгарах онцгой авьяас чадвартай хvн энэ хорвоо дэлхий дээр амьдарч байгааг бодоход сонин мэдрэмж тєрж байсан. Мэдээж би хvнийг ваар, шавартай зvйрлэхгээгvй л дээ. Хvний єєр хэнд ч заяахгvй авьяас чадвар, зан ааш, гадаад тєрх зэргийг нь vнэлж хvндэлж байх нь сайхан юм болов уу гэж их бодсон. Заримдаа хэн нэгэнтэй тєстэй, аливаа зvйлд хандах байдал нь ижил байх боловч vнэн хэрэгтээ тус тусдаа бие хvн, хувь хvн юм болохоороо онцгой-unique зvйл байж л байдаг. Тэр чанарыг нь л олж харж, ойлговол сайхан байх байхдаа. :)
Зарим нэг авсан зургуудыг My photos гэсэн холбоосоор орж vзнэ vv.

Єглєєний санамж

Єнгєрсєн долоо хоногт аав маань ирээд 10 хоноод явлаа. Хагас, бvтэн сайн єдрvvдэд Сєvлийг vзvvлж нилээн явсан байх. Сvvлдээ ч vнэндээ аавынхаа "пянг" даахгvй гэдгээ хvлээн зєвшєєрсєн л дєє. Манай гэр бvлийн нэг найз маань 60 дєхєж байгаа хvн гэхэд "hyperactive" хvн гэж аавын минь талаар хэлж байсныг санаж байна. Ажлын шугамаар ирсэн болохоор тэгж их хvссэнээрээ цагийг хамт єнгєрvvлж чадсангvй. Єнєєдєр гаргаж єгєєд эргээд хэвийн амьдралдаа шилжиж байна даа.

Дунд сургуульд байхад єглєє эрт босоод 7 билvv 7.30-л радиогоор явдаг "Єглєєний санамж" нэвтрvvлгийг байнга сонсдог байж билээ. Мєн тэр єдрийн нар хэдийд мандаж, хэдийд жаргах цагийг сонсч, энэ єдєр хэр урт байх вэ гэдгийг их боддог байсан. Єдєр уртасхаар баярлаад, харин богиносоод ирэхээр жоохон дурамжхан болдог байснаа санаж байна. Одоо бодохоор инээдтэй юм шvv. Аминдаа хэр удаан тоглох бол гэдгээ боддог байсан байх л даа. :)

Нэтээр хэсч байгаад єглєєний санамжийг олсон юм.

Єглєє болгон эртлэн босч
Єндєр тэнгэрийг бvрэн харж бай
Огторгуй хурмаст уужмын хутгаа
Оюун ухаанд чинь хайрлах болно
Орой болгон нэгийг санаж
Одот ертєнцийг хvндэтгэн харж бай
Эрхэст гариг vзэсгэлэнт сvvдрээрээ
Yvрд таныг хайрлах болно
Алтан нарыг мандах тоолонд
Алаг зvрхнээсээ догдлон харж бай
Эндэгдэлгvй дэвжихийн учир тавилангаар
Эрдэнэт бємбєлєг гийх болно
Ухаант хvн та хаана ч явсан
Уулын оргилыг хvндэтгэн харж бай
Баян буурал хангайн хишгээр
Бат тvвшин явах болно
Учирсан бvхнийхээ нvvр царайг
Уяхан даруухан инээмсэглэн харж бай
Єнєр єтгєн урт удаан наслахын
Єлзий буян бvрдэх болно.

Єєдрєг, урамтай амьдрахын тєлєє єдєр болгоныг эрч хvчтэйгээр эхлэх нь vнэхээр сайхан шvv.

Боловсролын талаарх зарим бодлууд

1969 онд Хиллари Клинтоныг Yale их сургуулийн хуулийн ангид элсэх vед 235 эрэгтэй оюутан, 27 эмэгтэй оюутан байсан гэж байсан. Yvнийг уншаад харин намайг их сургуульд орох vед манай ангид 1 л эрэгтэй оюутан байсныг санасан юм. Жил ирэх тусам эрэгтэйчvvд дээд боловсрол эзэмших нь цєєрч харин эмэгтэйчvvд боловсролдоо илvv ихээр анхаарсаар байна. Гэхдээ энэ нь зєвхєн эмэгтэйчvvд боловсролдоо анхаараад байгаагийнх бус гэр бvлээс нь охин хvvхэд сайн боловсрол эзэмшихгvй бол сайн амьдарч чадахгvй гэж эцэг эх нь бодож боловсролд нь эрэгтэйчvvдийг бодвол илvv анхаарч байгаатай мєн холбоотой юм. Эр хvн яахав тэгээд бvvр аргаа ядахад биеийн хvчний ажил хийгээд єєрийгєє, амьдралаа аваад явчихна гэж бодож эрэгтэй хvvхдийнхээ амьдралыг гаргуунд нь гаргаж орхидог. Хэдий эмэгтэйчvvд єндєр боловсрол эзэмшсэн ч нийгэм дээр эзлэх тэдний байр суурь єндєр байж чаддаггvй. Эзэмшсэн боловсролынхоо хэрээр мєнгє их олдоггvй. Тэгэхээр эрэгтэйчvvдийн нийгэмд эзлэх байр суурь урьдны адил л єндєр байна.
2005 онд Азийн Хєгжлийн банк, Дэлхийн банктай хамтран гаргасан Монголын жендерийн асуудлын vнэлгээний талаарх тайланг харж суулаа л даа. Тайланд єрх толгойлсон эмэгтэйчvvд, эмэгтэйчvvдийн хашиж буй албан тушаал, тэдний авч буй цалин, тэдний амьдрал ядууралтай ямар хамааралтай байгаа гээд л манай нийгэмд тулгараад байгаа асуудлыг тодорхой баримтаар дурьдсан байсан. Yvнээс боловсролын талаарх баримт миний анхаарлыг татсан юм.

From report
by Duluu
Эндээс харвал нийт их дээд сургуульд элсэгчдийн 60-аас илvv хувь нь эмэгтэйчvvд байна. Мэдээж эзэмшиж буй мэргэжлээс хамаарч єєр байна л даа.
Эмэгтэйчvvдийн боловсролын тvвшин нэмэгдэх тусам эрчvvд маань тэдний нvдэнд ямархан харагдах болдоо гэж бодогдох юм. Ийм маягаараа цаашаа vргэлжилвэл єрх толгойлсон эмэгтэйчvvдийн тоо нэмэгдсээр л байх нь. Эрдэм боловсролтой, сайхан залуучууд байгааг vгvйсгэхгvй ээ. Дийлэнх нь єдєр хоногийг аргацаасан, єнєє маргаашаа бодон амьдарч байгаа болохоор сэтгэл тайван сууж чадахгvй юм. Дэлхийн тvvхэнд ч гэсэн агуу гайхамшигтай vйл явдлыг хэдэн эмэгтэй хvн хийсэн байдаг вэ? Тоолоод vзвэл тийм их биш байхаа. Дэндvv хурдан хєгжиж, єрсєлдєєн єдєр ирэх тутам нэмэгдэж байгаа єнєє vед эрдэм мэдлэггvйгээр, эзэмшсэн мэргэжилгvйгээр хэр удаан аргацааж амьдрах вэ?

Эртнээс бид хоёр баганаар тvшvvлсэн монгол гэрт амьдардаг. Нэг баганатай гэр оршин байхгvй нь ойлгомжтой. Хоёр баганыг ээж, ааваар тєлєєлvvлэн vзвэл тэдний ар гэр, амьдралд vvрэх хариуцлага нь ондоо ч багана шиг эн тэнцvv юм. Vр хvvхдийн хvмvvжилд эцэг эх хоёул их чухал vvрэг гvйцэтгэнэ. Эмэгтэй хvн энэ бvх зvйлийг vvрээд явж чадах ч эрэгтэй хvн, эцэг хvн хийх ёстой ажлуудыг эмэгтэй хvн хэрхэн гvйцээх вэ.

Ирээдvйд юу залгамжлан vлдээх хэрэгтэй вэ?

Єнєєдєр Дэлхийн єдєр. Америкийн сенатч Гейлорд Нэлсон 1962 оноос эхлэн хvрээлэн буй орчноо зєв зохистой ашиглах, бохирдолтой тэмцэх талаар улс тєрийн тvвшинд єєрєєр хэлбэл байгаль орчноо зєв зохистой ашиглаж, хамгаалах талаар улсаас, тєр засгаас зохистой бодлого хэрэгжvvлэх нь чухал гэдгийг анх гарган тавьсан. Энэ хvний санаачлагаар 1970 оноос эхлэн жил бvр уламжлал болгон тэмдэглэх болсон.

Энэ єдрийн утга учир нь: Дэлхий дээр оршин амьдрагч бvр дэлхий нийтийн эв нэгдэл болоод цаашдын ирээдvйг тэмдэглэх; Бидний амьдарч буй гариг ертєнц болоод тvvн дээр оршин буй бvхий л амьд биесийг хамгаалахад анхаарлаа хандуулах;Дэлхийн єдєр гэдэг дэлхий гэгдэх нэгэн гэрийг тэгш эрхтэйгээр ашиглахын зэрэгцээ Дэлхий болоод тvvн дээр орших амьдралыг хадгалж, хамгаалах сайжруулахад хvн бvр тэгш хариуцлагатай гэдгийг сануулах єдєр юм.

Єнгєрсєн жил манай хотынхон энэ єдрийг тохиолдуулан мод тарьж байсныг санаж байна. Энэ жил "Эрvvл орчин, эрvvл бие" гэсэн уриатай алхаа хийв. Бага сургуулийн сурагчдаас авахуулан хєгшчvvл хvртэл оролцов. Ємнє ийм явган алхаанд оролцдоггvй байсан болохоор (ДОХ-ын эсрэг гvйлтийг эс тооцвол) эхэндээ эвгvй байсан ч сvvлдээ гадаад оюутнууд хамгийн урд орсон явж байсан :).

Залгамж халаагаа эх оронч vзэлтэй, эрдэм мэдлэгтэй хvнээр бэлтгэнэ гэж их ярьдаг. Yvний дагуу хийдэг ч хvмvvс бий. Нэг овог, нэг vндэстэн, нэг улс орон оршин тогтноход энэ чухал л асуудал. Yvнд их багагvй л анхаарах хэрэгтэй. Гэхдээ энэ удаа эдгээрийг ярианыхаа зорилго болгосонгvй.

Ямар хvн бэ, хар уу, цагаан уу, шар уу гэдгээс, хаана тєрсєн бэ, хэний хvvхэд вэ, юу хийдэг вэ гэдгээс vл хамааран хvн бvгдийн анхаарлаа хандуулж санаа тавих асуудал бол байгаль орчин юм. "Эрvvл биед саруул ухаан" гэж сайхан зvйр vг байдаг. Тэгвэл ууж байгаа ус нь бохирдоод, амьсгалж буй агаар нь утаагаар дvvрч, идэж буй хоол хvнс нь бордоогоор дvvрвэл эрvvл бие хаанаас байх билээ, саруул ухаатай байна гэж мєрєєдєхєєс цаашгvй. Гэхдээ одоо бол хєгжлийн vе шvv дээ, бид хvссэн юмаа л хийж чадна гэдэг. Харамсалтай нь тэгж хийсэн бvх зvйлс байгалийн унаган чанарыг агуулсан байх болов уу? Дэлхий гэдэг нэгэн єрх айлын хvvхдvvд юм болохоор Хятад, Солонгосчууд хавар, хаварт болох Монголын элсний нvvдэлд санаа нь зовон,энэ vзэгдэл эрvvл мэндэд хэрхэн нєлєєлж байгаа, хэрхэн сэргийлж болох арга хэмжээг хайсаар л байна. "Дэлхий" аавын хvvхдvvд болохоор адилхан л эрvvл саруул сайхан амьдралыг хvсэн єєрсдийн эрхийн дагуу шаардаж мєн л хариуцлагаа ухамсарлан байгаагийнх.
Дэлхий сvйрч байнаа, дэлхий гэдэг аавын маань зулай нь эхнээсээ л халцраад ирлээ, vvнтэй зэрэгцээд газар ээж маань шар усаар дvрээд ирлээ, шим тэжээл нь хvvхэд нь болдог бол єлсгєлєнд нэрвэгдэхгvй л байсан байхдаа. Ингээд бодохоор vнэндээ л бид ингэж их зvтгэж хєгжил энэ тэр гэж ярихын хэрэг юу байгаа билээ, удахгvй л Дэлхий гэх энэ єрх айл маань мєхнє.

Тэгэхээр ирээдvй хойчдоо бид юу vлдээх вэ? Мэдээж хєгжилд хvргээд байгаа бvх л мэдлэг мэдээлэл, технологи, тухайн улсын тvvх, ёс заншил гээд vлдээх зvйл их ч жинхэнэ амьдралаа авч явах тэр л байгалийн чанаруудыг vлдээх ёстойн болов уу. Ирээдvй хойч маань бидэн шиг єглєєний мандах нарыг, агь таанын vнэр болоод, цэлгэр их талын эзэн нь болж тєрсєн гэдгийг мэдрvvлдэг байгаль эхийнхээ vзэсгэлэн гоог нь бид хайрлан хамгаалж хойч vедээ залгамжлан vлдээх ёстой.

Эцсийн vр дvн

Аливаа зvйлийг эхлvvлэх нь хvндрэлтэй хэдий ч хэрхэн тєгсгєж байгаа вэ? эцсийн vр дvн нь юу вэ? гэдэг нь илvv хvнд бэрх байдаг болов уу.
Ойрд Жексоны хэргийн талаар мэдээгээр сонсч байх vед єєрийн эрхгvй "Хvн єєрийн амьдралаа сайнаар эхлvvлж болох ч тєгсгєл тийм биш юмдаа" гэж бодогдсон. Мєн л эсрэгээр муу байсан хvн ч сайжирч болно. Ямарч байсан хvн нэг л байдалдаа vргэлж байгаад байдаггvй нь лав. Бvх л зvйл хувьсал, хєдєлгєєнд оршиж байгаа болохоор єєрчлєгдєх нь аргагvй биз дээ.
Анхны алхмаа хийж байгаа хvvхэд адил тэнтэр тунтар алхлаад, унасан ч эргэн босч єдєр ирэх тутам л хєл дээрээ бат зогсдогтой адил нийгэм дээр хєл тавьж байгаа хэн болгон л ийм замаар явдаг. Эхний vед хvнд бэрх зvйлсийг туулах vе байсан ч зорилго нь, хvсэл сэтгэл нь удирдаж байгаа болохоор шантрах мєчvvд тулгарсан ч урагшилсаар л байдаг. Харин тэр оргилынхоо цэгт хvрсэн vедээ цааш хэрхэн явах вэ гэдэг нь юу юунаас илvv чухал юм. Энэ vед л жинхэнэ уг хvний мєн чанар гарч ирэх байх.

Сайн ч, муу ч яаж эхэлсэн гэдгээс vл хамааран єєрийн амьдралаа vр дvнтэй тєгсгєх нь чухал юмдаа. Єндєр дээрээс унах vед зєєлєн газардалт гэж ховор л тохиолдох байх.

Аян замын тэмдэглэлээс

Энэ амралтын єдрvvдээ Тэжон хотод єнгєрvvлэв. Ємнєд Солонгосын тєв болсон хот. Дєрвєн уулын дунд орших энэ хот Шинжлэх ухаан, технологийн тєв болсон гэдгээрээ их алдартай. Цаг агаар нь Сєvлийг бодвол их дулаахан болохоор цэцэгс цомирлогоо нээх болсон сайхан байна лээ.

Яагаад ч юм дєрвєн уулын дунд оршдог гэсэн нь эх нутгийн минь нийслэл болсон Улаанбаатар хотыг минь санагдуулж билээ. Гэрээ санаж байгаа юм байна даа. :)

Бvрхэг єдєр

Ойрдоо их хvйтэн, салхитай, яг л монголдоо байгаа юм шиг л санагдаж байна. Хагас сайн єдєр боловч хийх зvйлс ихтэй байх янзтай.
Єєрийн шинээр ялгаж авсан 6 микроорганизмынхаа хэлбэрийг микроскопоор харсан боловч бvгд бєєрєнхий хэлбэртэй байсан. Уул нь бєєрєнхийгєєс арай єєр хэлбэртэй байвал гэж бодсон. Гэхдээ хэлбэр нь адил боловч єнгє болоод єсч vржих хугацаа нь ялгаатай болохоор єєр хоорондоо ялгаатай биес гэж ойлгож болно. Сvvлийн vед ихээр яригдаж хэлэгдээд байгаа клонийн аргачлаар яг ямар эсийн бvлэгт хамрагдаж байгааг, ДНХ-ийг бvрдvvлж буй уургийн найрлагыг нь удахгvй мэдэх болно. Туршилтын журмаар хийсэн ажлууд маань сайн vр дvнтэй байгаа :).

Нам гvмхэн хавар

Амралтын єдрvvдэд Сєvлд байдаг дунд сургуулийн найзуудтайгаа уулзан, ойрд яриагvйгээрээ л их ярьж єнгєрvvллээ. Жил уулзаагvй хvмvvст catch-up хийх зvйл их л байлаа. Номын дэлгvvр орно гэж бодсон боловч амжсангvй. Ингэж хойшлуулж байгаадаа єєртєє жоохон сэтгэл дундуур байнаа. Гэхдээ яахав заавал унш гэж хэлсэн ном биш гээд єєрийгєє зєвтгєєд л :).

Єчигдєр єєрийнхєє блогийн нэрийг My journey гэж єєрчилсєн. Амьдрал єєрєє аялал адил олон сонирхотой бас эгзэгтэй vеээр дvvрэн байдаг болохоор, мєн одоо гэрээсээ хол амьдарч байгаа болохоор янз бvрийн газраар явж, олонтой уулзаж учирч, олон зvйлсийг шинээр мэдрэх учир ингэж солисон юм. Сонирхолтой зvйлс их бичнээ.

Нам гvмхэн хавар- энэ бол хvрээлэн буй орчныг хамгаалагчдын библи болсон гэж хэлж болох номын нэр. 1962 онд хэвлэгдсэн энэ номд газар тариаланд хортон шавьжтай тэмцэх химийн бодисуудыг хэрэглэснээр хvний эрvvл мэнд болон байгаль орчинд ямар хортой нєлєє vзvvлж байгаа тухай єгvvлсэн шинжлэх ухааны єгvvлэл юм. Уншихад хялбар бичигдсэн хирнээ шинжлэх ухааны vндэс, баримт дээр тулгуурлан бичигдсэн. Хортон шавьж устгах бодисуудаас ДДТ гэх- дихлородифенилдихлороэтилен гэсэн нэгдлийн байгаль орчинд vзvvлэх нєлєєг дурьдсан байдаг. ДДТ нь хортон шавьж устгахаас гадна чичрэг євчин vvсгэгч шавьжны эсрэг хэрэглэдэг байсны (Дэлхийн 2-р дайны vед малариа євчний эсрэг)улмаас тухайн vеийн газар тариаланчид болон эрдэмтэд хvртэл их нааштай хvлээн авч єргєн хэрэглэдэг байж. Гэвч хэдэн жилийн дараа нутаг усанд нь зуншдаг, хаварждаг шувуудын тоо толгой цєєрч чимээгvй хавар айлчлах болсноор энэхvv нэгдлийн сєрєг нєлєєг судалж эхэлсэн байнаа. Хоол хvнсний бvтээгдэхvvнээр 50мг/кг-аас бага ДДТ-ийг хэрэглэхэд л маш хортой нєлєє vзvvлдэг. Єєх тосонд хуримтлагддаг учраас хоол хvнсний гинжин хэлхээгээр дамжин сvvлийн хэрэглэгчид хамгийн их хэмжээний ДДТ-д єртєх боломжтой. Усан орчинд энэ нэгдлийн хагас задралын vе нь 150 жил, тэгэхээр 30, 40-н жилийн ємнє хэрэглэсэн ДДТ-ийн нєлєє одоо хvртэл байж л байгаа гэсэн vг :(.

Нэгэн цагт физиологи болон эрvvл мэндийн салбарт Нобелийн шагнал (1942 он Паул Херманн Мюллер) хvртэж байсан энэ нэгдлийн сєрєг нєлєєний улмаас 1970 оноос хєдєє аж ахуйд хэрэглэхийг хориглосон байна.

Сvvлийн дvгнэлт: Аливаа зvйлс 2 талтай- эерэг ба сєрєг, бvх зvйлст хэмжээ хязгаар бий.

Хаврын улирал чив чимээгvй болвол, жавар татсан євлєєс урин дулаан ирж, урагшлах ирээдvйд сэтгэл дvvрэн орохгvй байх даа.

Єглєєний наран

Єчигдєр блогдоо юм бичиж чадалгvй єнгєрсєн. Хичээл энэ тэр гээд, ойрын хугацаанд унших зvйлсээ цэгцэлж янзалсаар єдрийг барсан байх. Ерь нь хийж бvтээсэн зvйлсээр маруухан л байж єнгєрлєє.

Єдрийн цайны дараагаар модны доор суунгаа урьд орой уншиж эхэлсэн номын "Your life is message" гэсэн хэсэг санаанд орж, єєрєєсєє "Хvнийг яагаад дурсдаг юм бол? Сайн vйлс хийснийх нь тєлєє юу? сайхан амьдрасных нь тєлєє юу?" гэж асуун хэсэг суусан. Мэдээж, хvнд тусалж сайн зvйлийг хийж бvтээж байгаа нэгнийг дурсахаас єєр аргагvй. Сайхан гэхээсээ илvv vр бvтээлтэй, амжилттай амьдарсан нэгнийг ч гэсэн дурсаж, хvндэтгэж байх нь зайлшгvй. Гэхдээ энэ бvгдийг ихэвчлэн тухайн хvн энэ хорвоо дэлхийгээс явсаны дараа дурсаж санадаг нь харамсалтай. Хэн нэгнийг дурсаж, хvндэлэхэд цаг хугацаа хамааралгvй, харин хvн хаа ч явсан эргэн тойрондоо сайн vлгэр дууриалал, сайхан сэтгэлийнхээ илрэлийг харуулж бусдад мэдрvvлж байх хэрэгтэй юм болов уу. Хvний сайхан сэтгэлийг хvндлэхгvй байна гэж vгvй байх гэж бодож байна. Одоо энд сурч байх vедээ зєвхєн оюун ухаанаа хєгжvvлээд зогсохгvй єєр бусад нийгмийн асуудлын тал дээр ч гэсэн єєрийгєє хєгжvvлж боловсруулах хэрэгтэй гэдгээ ойлгосон.

Єнєє єглєєний нар хурц, дуулаахан єглєє байна. Єглєє эрт боссоныг ч хэлэхvv сэтгэл санаа их баяр хєєртэй байна шvv. Ирэх долоо хоногт хийх ажлаа єнєєдєр бэлдээд vдээс хойш номын дэлгvvр орж эртнээс уншья гэж бодож байсан номоо авахаар явна гэж бодохоор тэсэн ядан байна. :)

За одоо, юмаа хийхгvй бол болохгvй. :)

Тєлєвлєгєє

Уул нь энэ тэмдэглэлийг их сайн хєтлєнє гэж бодсон боловч бичих зав сайн гарахгvй юм. Ойрын vед тєслийн тайлан бичиж єгєх ёстой гээд нилээн завгvй байлаа. Хичээл бас ороод эхэлсэн болохоор уншиж харах, гэртээ хийх зvйлс багагvй байна.

Єнгєрсєн долоо хоногт далайтай ойрхон байдаг 520 мянган хvн амтай Пухан хот руу явлаа. Сєvлээс автобусаар 5 цаг явж очих газар. Удаан яваад жоохон ядарсан.
За явсан газрын сониноос гэвэл, Солонгост хамгийн тvрvvнд нар манддаг гэж сонссон. Єєрсдєє энэ хотоо city of sunrise гэдэг. Сонирхолтой нь энэ хот Ази тивийн яг тєв нь юм байна лээ. Миний мэдэхээр Пуханд Солонгосын болоод олон улсад нэр хvнд бvхий тємєрлєгийн vйлдвэр-POSCO байдаг. Далайн эргийн хот болохоор єєрийн гэсэн онцлог гоё газруудтай байх. Мєн Азийн Харвард гэж нэрлэгдэх хуулийн дээд сургууль байдаг гэж тэнд сурдаг найз маань их бахархалтай хэлж байсан. :)
Цаг агаар хvйтэвтэр байсан болохоор хvссэнээрээ далайн эргээр алхаж чадаагvй. Шєнийн давалгааг сонсч хэсэг явсан нь сэтгэлд тод vлдэж.

Энэ долоо хоногт ирэх 3 сарын турш хийх ажлын тєлєвлєгєє гаргах хэрэгтэй. 7 сарын сvvлээр эрдэм шинжилгээний нийтлэл хэвлvvлэх санаа байна. Одоо хийж байгаа туршилтынхаа зорилго тєлєвлєгєєг сайн гаргах хэрэгтэй.
Нэг багш маань аливаа vйл ажиллагааны 50% нь сайн тєлєвлєгєє эзэлдэг гэж байсан. Мєн найз маань, тєлєвлєгєє биелэхгvй байх нь єєрт хэцvv байдаг ч тєлєвлєгєє гаргаж байгаагийн учир нь єєрийгєє улам илvv сайжруулж хєгжvvлэхийн тєлєє байдаг гэж хэлж байсан. Ерь нь тэгээд ч зорилго чиглэл, хийх vйл ажиллагаа нь тодорхой байвал алдаа гаргах нь ховор байдаг биз.
За, ямарч байсан сайн нийтлэл хэвлvvлнэ гэж зорилго тавиад судалгааны ажлаа хийхээр болж байна.

Эхлэл

Тэмдэглэл, эргэцvvлэл, єєрийн санаа оноог бичэе гэж эртнээс боддог байсан боловч єнєєг хvртэл сайн бичиж байсангvй. Єєрийн бодож байгааг тодорхой, товч, утга санаа тєгєлдєр бичиж сурахад энэ хуудас их тус болох байх гэж найдаж байна.