Monday, March 21, 2005

Нам гvмхэн хавар

Амралтын єдрvvдэд Сєvлд байдаг дунд сургуулийн найзуудтайгаа уулзан, ойрд яриагvйгээрээ л их ярьж єнгєрvvллээ. Жил уулзаагvй хvмvvст catch-up хийх зvйл их л байлаа. Номын дэлгvvр орно гэж бодсон боловч амжсангvй. Ингэж хойшлуулж байгаадаа єєртєє жоохон сэтгэл дундуур байнаа. Гэхдээ яахав заавал унш гэж хэлсэн ном биш гээд єєрийгєє зєвтгєєд л :).

Єчигдєр єєрийнхєє блогийн нэрийг My journey гэж єєрчилсєн. Амьдрал єєрєє аялал адил олон сонирхотой бас эгзэгтэй vеээр дvvрэн байдаг болохоор, мєн одоо гэрээсээ хол амьдарч байгаа болохоор янз бvрийн газраар явж, олонтой уулзаж учирч, олон зvйлсийг шинээр мэдрэх учир ингэж солисон юм. Сонирхолтой зvйлс их бичнээ.

Нам гvмхэн хавар- энэ бол хvрээлэн буй орчныг хамгаалагчдын библи болсон гэж хэлж болох номын нэр. 1962 онд хэвлэгдсэн энэ номд газар тариаланд хортон шавьжтай тэмцэх химийн бодисуудыг хэрэглэснээр хvний эрvvл мэнд болон байгаль орчинд ямар хортой нєлєє vзvvлж байгаа тухай єгvvлсэн шинжлэх ухааны єгvvлэл юм. Уншихад хялбар бичигдсэн хирнээ шинжлэх ухааны vндэс, баримт дээр тулгуурлан бичигдсэн. Хортон шавьж устгах бодисуудаас ДДТ гэх- дихлородифенилдихлороэтилен гэсэн нэгдлийн байгаль орчинд vзvvлэх нєлєєг дурьдсан байдаг. ДДТ нь хортон шавьж устгахаас гадна чичрэг євчин vvсгэгч шавьжны эсрэг хэрэглэдэг байсны (Дэлхийн 2-р дайны vед малариа євчний эсрэг)улмаас тухайн vеийн газар тариаланчид болон эрдэмтэд хvртэл их нааштай хvлээн авч єргєн хэрэглэдэг байж. Гэвч хэдэн жилийн дараа нутаг усанд нь зуншдаг, хаварждаг шувуудын тоо толгой цєєрч чимээгvй хавар айлчлах болсноор энэхvv нэгдлийн сєрєг нєлєєг судалж эхэлсэн байнаа. Хоол хvнсний бvтээгдэхvvнээр 50мг/кг-аас бага ДДТ-ийг хэрэглэхэд л маш хортой нєлєє vзvvлдэг. Єєх тосонд хуримтлагддаг учраас хоол хvнсний гинжин хэлхээгээр дамжин сvvлийн хэрэглэгчид хамгийн их хэмжээний ДДТ-д єртєх боломжтой. Усан орчинд энэ нэгдлийн хагас задралын vе нь 150 жил, тэгэхээр 30, 40-н жилийн ємнє хэрэглэсэн ДДТ-ийн нєлєє одоо хvртэл байж л байгаа гэсэн vг :(.

Нэгэн цагт физиологи болон эрvvл мэндийн салбарт Нобелийн шагнал (1942 он Паул Херманн Мюллер) хvртэж байсан энэ нэгдлийн сєрєг нєлєєний улмаас 1970 оноос хєдєє аж ахуйд хэрэглэхийг хориглосон байна.

Сvvлийн дvгнэлт: Аливаа зvйлс 2 талтай- эерэг ба сєрєг, бvх зvйлст хэмжээ хязгаар бий.

Хаврын улирал чив чимээгvй болвол, жавар татсан євлєєс урин дулаан ирж, урагшлах ирээдvйд сэтгэл дvvрэн орохгvй байх даа.

1 comment:

Anonymous said...

manai degur xaya ongotsor tsatsdag bodis ter mon bol ix evgu unertei. ddt g zadalda bodis bna u, baigalin horton shavij ch gesen amid organism ustgah bodis bolhor side effect tei l bga. gehde tiimgui horton shavij ustgadag bodis gargaj avna geher bolomjgui zuil, teher muu nologui horton ustgagch shuvuu osgoh ni zov bh.