Шинэ оноо сайхан угтаарай

Юм бичнэ гэсэн хvн худлаа хэлээд алга болчихсон, он дуусах гээд амжуулж, хийж дуусгах ажлуудтай зууралдаад, гэхдээ бас бичих юм ч олдохгvй юмєє.

Цаг заваа гаргаж блогийг минь уншиж, сэтгэгдэлээ vлдээдэг та бvхэндээ маш их баярлалаа. Ирэх жилдээ эрvvл энх байж, амжилт бvтээлээр дvvрэн байхыг хvсье!

Challenge yourself asking:

Where do I as an individual fit into the global competition and opportunities of the day, and how can I, on my own, collaborate with others globally?

~The World is Flat~

by Thomas L.Friedman

By wisdom a house is built, and through understanding it is established; through knowledge its rooms are filled with rare and beautiful treasures.

My heart beats toward...

by Naraa, 2006.07.

Online TV

At last, I found online TV to watch soccer, kinda happy. ^^

Anyway, you can download the installer by following address and watch ESPN sports online and some other channels free. The resolution is very very good! Isn't it nice, huh!

http://depositfiles.com/files/121296/TVUPlayer_1.5.12_20060209.exe.html

Enjoy!

Тамирчин

Ойрд блог дээрээ юм тавилгvй удаж, уул нь хvнд хэрэгтэй зvйлс тавьж байвал гэж боддог ч суугаад бичхээр vг эвлэхгvй, хэлэх гээд байгаа утга санаагаа олигтой гаргаж чадахгvй болохоор дургvй хvрээд орхчихдог. Ерь нь их залхуу болж байгаа шинжтэй байнаа. 5 сард нилээн их зvтгvvлсэн болохоор одоо єєртєє амралт єгєєд байх шиг байгаан, уул нь хийх ёстой зvйлээ бага, багаар явуулж л байвал надад л хэрэгтэй юмсан.

Он гараад хагас жил болчлоо тэгээд хийж, бvтээсэн зvйлс юу байгаа билээ дээ. Хvн ингээд байнга єєрийгєє юу хийлээ, яалаа гэж бодож байвал уул нь ашигтай л даа. Єєрийгєє дvгнээд сайжруулах хэрэгтэй зvйлс нь юу вэ гээд л бодох жишээтэй. Гэхдээ хааяа ингэж бодох нь их дарамттай юм шиг санагдаад байдгийн. Нэг л их стрессд оруулмаар, байнга нэг юм хийх ёстой, бvтээх ёстой гэж бодоход хvрдэг ч юм шиг. Магадгvй би их дарамттай хvлээж авдаг байх. Нєгєєтэйгvvр бас ингэж бодож, дvгнэж байж л олонд тустай хvн болно доо гэж боддог. Яаж ч бодсон хvн єєрийгєє хєгжvvлэх тусам олон хvнтэй харилцаж, санаа оноогоо хуваалцаж, хамтран ажиллаж, хийж чадах зvйлс маань ч их болно. Тэр хэмжээгээрээ л бусад хvмvvст туслах боломжтой. Хvн єєрийнхєє чадвар, боломжуудыг хєгжvvлж л байх хэрэгтэй л дээ. Гэхдээ энэ ч тэгээд маш их контролтой хvний хийх ажил л даа. Єєрийгєє захирч чаддаг, хэмжээ хязгаар юу вэ гэдгийг мэддэг. Надад бvх зvйлсийг хийх эрх чєлєє байгаа ч бvгд намайг босгон байгуулдаггvй, бvгд тустай байдаггvй.

Уул нь иймэрхvv зvйл бичихээр тєлєвлєж бодоогvй ч магадгvй энэ цаг мєчид бодогдож буй зvйл нь энэ байх л даа. Гадаа тэнгэр дуугараад, бороо ороод, нэг л харанхуй бvvдгэр. Сайхан унтах юмсан ухааны л юм бодож сууна.

Єчигдєр орой интэрнэтээр нилээн хэссэн юм байна. Гол нь дэлхий аваргын нээлт vзчих санаатай, Герман, Коста Рикагийн тоглолтыг vзье гэж бодсон ч vзэх боломжтой vнэгvй сайт олдоогvй. Уншсаар байгаад л таарсан. Эхний тоглолт ч их шуурхай болсон юм шиг, тоглолт эхлээд нэг их удаагvй байхад л бємбєг хаалганд орсон байсан. 2002 оны дэлхийн аваргаас хойш хєл бємбєг их сонирхолтой санагддаг болсон. Гэхдээ би юу мэдэх билээ дээ, аль нь сайн баг вэ, алийг нь дэмжих вэ гэвэл би сайн хариулж чадахгvй л байх. Хааяа хэдэн найз нартайгаа зугаалгаар явах vедээ хєл бємбєг тоглодог байсан юм байна. Хєвгvvд ч их адтай сайхан, эвлэгхэн тоглодог, харин хэдэн охидууд нь бємбєг хаашаа, бид тийшээ л болж байгаа юм дєє. Бємбєг хаалганд ойртоод ирвэл тэгээд нэг сайхан орилно доо. Хєєрхий, хэр чанга орилсноор тэр бємбєгийг хаана гэж боддог юм шиг л... хэхэ.

Тамирчин хvн ялалт байгуулахын тєлєє шургуу дасгал, сургуулилт хийдэг. Боксчин хий хоосон агаар нударгалахын тулд цохидоггvй. Буудлагад байг онож єндєр оноо авахын тулд байдаг. Бvх зvйлс зорилготой, зорилгод хvрэхийн тулд тэвчээр, хатуужил, хєдєлмєрч зан хэрэгтэй. Би нийгэм дээр гvйж буй тамирчин хvнтэй адил буюу. Хєл бємбєг vзээд суух та ч бас ялгаагvй тэдгээр тамирчидтай адил дайчин байж єєрийн зорьсноо биелvvлэх гэж єєрєєс хамаарах зvйлсээ хийгээрэй. Амжилт!

Team

Team is not a bunch of kids to win. Team is something you belong to, something you feel, something you have to earn.

from Gordon Bombay's line, The Mighty Ducks, 1992.

Quotes

I have come to the frightening conclusion that I am the decisive element. It is my personal approach that creates the climate. It is my daily mood that makes the weather. I possess tremendous power to make life miserable or joyous. I can be a tool of torture or an instrument of inspiration, I can humiliate or humor, hurt or heal. In all situations, it is my response that decides whether a crisis is scalated or deescalated,and a person is humanized or de-humanized. If we treat people as they are, we make them worse. If we treat people as they ought to be, we help them become what they are capable of becoming.
Goethe

I am free, no matter what rules surround me. If I find them tolerable, I tolerate them; if I find them too obnoxious, I break them. I am free because I know that I alone am morally responsible for everything I do.
Robert A. Heinlein

Watch your thoughts; they become words.
Watch your words; they become actions.
Watch your actions; they become habits.
Watch your habits; they become character.
Watch your character; it becomes your destiny.
Frank Outlaw

It's never too late to be what you might have been.
George Elliot

I don't know if you'll succeed or fail, but I know this: you will fail if you don't try!

If you can’t, you must. If you must, you can.

If you wish to achieve worthwhile things in your personal and career life, you must become a worthwhile person in your own self-development.

Never complain, never explain. Resist the temptation to defend yourself or make excuses.

Far better is it to dare mighty things, to win glorious triumphs - even though checkered by failure - than to rank with those poor spirits who neither enjoy much nor suffer much, because they live in a gray twilight that knows not victory nor defeat.
Theodore Roosevelt

Minds are like parachutes, they only function when they are open.
James Dewar

Гадаад хэлтэй холбогдоод бодсон бодрол ба бухимдал

Монголд байгаа найздаа гадаадад суралцах талаар нь чадах чинээгээрээ туслах гэж хичээсэн юм л даа. Мэргэжлийн хувьд сайн боловч ганц болохгvй байгаа зvйл нь хэл. Хэлгvй бол хєлгvй гэсэн vг байдаг шvv дээ. Ерь нь ямарч гадны сургуульд элсэн ороход хэлний зохих тvвшний мэдлэг шаарддагийг та бvхэн андахгvй байх. Байгалийн ухааны чиглэлээр магистрт сурах гэж буй тохиолдолд TOEFL-ийн дор хаяж 550 оноотой байх, харин бизнесийн удирдлага, эдийн засгийн чиглэлээр бол 600 оноотой байхыг шаарддаг. Тэгвэл манай их сургуулиудыг тєгсч буй оюутнууд энэ тvвшний англи хэл эзэмшээд тєгс байгаа билvv? Энэ байтугай vvнээс доодохыг нь гvйцээх ч оюутан цєєхєн байх. Vvнд би гадаад хэлний мэргэжлийн ангийн оюутнуудыг оролцуулсангvй. Жишээ нь, одоо сурч байгаа сургуульд маань, за бараг ихэнх солонгосын их сургуулийг баклаврын тvвшинд суралцаад тєгсч буй оюутнууд TOEIC-ийн оноотой байж тєгсєх шаардлагатай байдаг.

Баклаврт сурч байх vед эхний жил буюу 2 семестр орос хэл, 2-р курст англи хэл, 3-р курст мэргэжлийн англи хэл гэсэн зvйл vздэг байсан юм байна. Орос хэл болохоор яах вэ дунд сургуулиасаа эхлээд нухлуулсан юм болохоор арай гайгvй мэдээд байдаг. Харин 2-р курст vзэх англи хэлийг vнэхээр сурая гэж сурдаг оюутан ховор мєн vнэхээр оюутнууд мэдээд тєгсєєсэй гэж заадаг багш ховор байсан юм байна. Vнэхээр харамсмаар. Тэгээд ирэх жил нь мэргэжлийн англи хэл гээд vнэндээ бол орчуулгын, тухайн мэргэжлийн чиглэлээр богино хэмжээний нийтлэл бичих гэсэн агуулгатай хичээл орох ёстой байтал єнєєх суурь нь байхгvй оюутнуудад яаж ч тийм нийтлэл бичхийг заах билээ.
За, тэгээд их сургууль тєгслєє ажилд орох гэхээр єнєє л хэл гэсэн юм нь саад болдог. Ємнє нь орос, англи хэл гэдэг байсан бол одоо дахиад гуравдагч хэлvvд нэмэгдээд шалгуур єндєр болсон. Тєгсч байгаа хvмvvс нь ч тєгсгєж байгаа сургуулиуд нь бvгд анхаармаар юм.

Хэлний мэргэжлийн бус чиглэлээр тєгсч буй оюутнууд нь TOEFL-ийн 300-400 оноотой бол тєгсєнє гэсэн шалгууртай бол ядаж жоохон ч болтугай юм сураад тєгсєнє дєє. Аан тийм, тэгээд ийм шалгууртай боллоо гэхээр єнєє TOEFL-ийн шалгалт нэг удаа л єгєхийн тулд 130$ тєлєх болдог. Тэгээд тэнцэхгvй бол дахиад тєлнє. Тэрийг тєлєєд байх оюутан хэр олон бэ? за даа олонгvй л байх. Тэгэхээр энэ худлаа болж байх шиг байна. хм
Аа, гэхдээ нэг арга байнаа. Гадны зарим нэг сургуулиудад хvлээн зєвшєєрєгддєг албан бус TOEFL-ийн шалгалт гэж бий тэр миний мэдэх vеийнхээр бол 20$ байсан. Ядаж vvнийг нь єгч болох байх гэж найдна. Магистрт, докторт суралцагчид нь 500-600 оноотойгоор тєгсєх гэсэн шалгууртай бол.

За, одоо хэлний мэргэжлийн оюутнууд. Миний хамгийн их vзэн яддаг байсан зvйл бол гадаад харилцааны ангид орсон оюутнууд. Хvний сурч чадахгvй юмыг сураад байгаа юм шиг л их зан гаргагчид. Орчуулагч бэлтгэж тєгсгєж буй их сургуулиуд борооны дараах мєєг шиг л их байдаг болсон. Жоохон мэдсэн хэдэн vгээрээ л орчуулга хийгээд байдаг гэж боддог юмуу хаашаа юм. Тэгвэл тэрийг нь би ч хийгээд явж чадна шvv дээ. Хааяа орчуулгын семинарт орж суухаар гараад зугтмаар, нєгєє семинар уншигч монгол хэл мэдэхгvй нь яамай даа гээд санаа алдах vе их олон шvv. Гэхдээ бас сонсогч нэгнийг єрєвдмєєр тэр хvн тээр холоос тэр сайхан зvйлийг ойлгоод аваасай гээд зорин байж ирж байхад тэрийг нь олонд хvргэж байгаа хvн нь “єє Бурхан минь, миний чихийг таглаад єгєєч” гэмээр…

Монголд япон, солонгос, орос болоод англи хэлний тvвшин тогтоох шалгалтуудыг єгєх боломжтой. Япон хэлний 4 тvвшин (андуурч байж магад), солонгос хэлний 6, англи хэл TOEFL, TOEIC, IELTS гээд олон шалгуур тестvvд бий (бусад хэлийг сайн мэдэхгvй юм). 3-р курст байхад РЦНК-аас орос хэлний тvвшин тогтоох шалгалт авч эхэлж байсан байх (ємнє нь ч байсан байж болзошгvй). Хэлний чиглэлээр тєгсч буй оюутнууд япон хэлний 3-р шатанд, солонгос хэлний 5-д, TOEFL-ийн 550-600 оноотой байж тєгсєх гэдэг бол мэргэжлээ овоо эзэмшсэн хvмvvс болох байх.

Хэл гэлтгvй инженерийн чиглэлээр тєгсєгчид анагаах тєгсч буй оюутнууд шиг сертификат олгох єєрєєр хэлбэл тухайн мэргэжлээрээ ажиллах чадвартай нэгэн гэснийг батлах шалгалттай болвол.

Тєгс эзэмших

Єнгєрсєн сараас эхлээд солонгост суралцагч монгол оюутны холбооноос (СМОХ) кэмпус аялал зохион байгуулах болсон юм. Дундын шалгалт эхлэхээс ємнє хоёр ч их сургуультай танилцаж амжсан. Энэхvv аялалын зорилго нь тус сургуультай болон тэнд суралцагч оюутнуудтай танилцахаас гадна тодорхой сэдвээр илтгэл тавих, санаа оноогоо хуваалцаж бие биетэйгээ танилцаж нєхєрлєх. Нэг аялалын vеэр бизнесийн удирдлагын чиглэлээр магистрт сурч буй оюутан “Yндэсний vзэл юунаас эхтэй вэ?” гэсэн сэдвээр илтгэл тавьсан юм. Тvvний илтгэл олон зvйлийг хамарсан байсан боловч єнєєдєр онцлон нэгэн зvйлийн талаар л бичье гэж бодлоо. Тэгэхээр тэр оюутан юу ярьсан гэхээр “Бид юмыг тєгс эзэмшдэггvй, єєрийнхєє сурсан зvйлээ гаргууд эзэмшээд эзэн нь болдоггvй. Жишээ нь орос хэл, монголчууд бvгд л худлаа vнэн “мама, папа”-тайгаа тэгэхээр биднийг орос хэл мэдэхгvй гэж хэнч хэлэхгvй. Гэхдээ яг vнэндээ бид орос хэлээр юуг ч уншаад, тvvнийгээ ойлгож, ямарч саад тотгоргvйгээр аман болоод бичгийн орчуулга хийж чадах билvv? Биднээс "чи хэдэн хэл мэдэх вэ" гэхээр мэдээж унаган хэл-монгол, тэгээд худлаа vнэн ганц хоёр юм хэлээд мэддэг болохоор орос, англи тэгээд яахав дээ солонгост амьдарч байгаа болохоороо солонгос хэл мэдэхгvй биш мэддэг болчоод байдаг. Тэгээд нєгєє асуусан нэг нь “яасан мундаг” юм гээд л худлаа хєєргєнє. Гэхдээ vнэндээ эдгээрийг яг таг єєрийн болгосон билvv гэхээр...” .
Юмыг єєрийн болтол нь эзэмшиж сурах юмсан. Vvнийг яаж хийх вэ? Єдєр дутмын хичээлт, чармайлт, мєн яагаад vvнийг сурч мэдэх гэж хичээж байгаа билээ гэсэн тодорхой учир шалтгаан буюу намайг удирдах хvч байх хэрэгтэй юм. Ямарч зорилгогvй юм гэж байхгvй, бvгдэд учир шалтгаан бий. Олон юманд дундаж хvн байснаас нэг зvйлдээ гаргууд мэргэжилтэн байх нь хамгаас чухал юм.

Найз

Єчигдєр би тvvнтэй уулзсан, тvvнтэй уулзах бvрдээ яагаад ингэж их баярладагаа ойлгодоггvй юм. Байнга л хvнээр хvрээлvvлж олны анхаарлын тєвд байдаг нь сонин шvv. Хvмvvсийг юугаараа тэгж татдаг юм болдоо.

Тvvнтэй ярих vед зєвхєн єєрийн л бодлоо яриад байдаггvй харин сонсогч нэгний дотоод сэтгэлийг нээж єгдєг болохоор хvмvvс байнга л тvvн рvv ирдэг байх. Харин миний хувьд бол тvvний орон зайнаас аажимдаа єєрийнхєє бодлын ертєнцєд орж, миний дотоод ертєнцийг улам илvv єргєн хvрээтэй болгож, миний мэдэхгvй "би"-г минь ойлгуулж ухааруулж єгдєг болохоор тvvнтэй удаан нєхєрлєхгvй удвал байж чадахгvй болдог.

Заримдаа тvvний юу яриад байгааг нь ойлгохгvй vе их бий. Ойлгохын тулд эргээд л тvvнтэй нєхєрлєх болдог. Гэхдээ тэр намайг уйдаадаггvй юм. Байнга єєр єєр сэдвvvд гаргаж ирээд л ярина. Тvvнтэй нєхєрлєсєєр сvvлдээ юу хэлэх гээд байгааг нь ойлгодог болдог. Яг л хэлд орж байгаа эсвэл дєнгєж анхны алхмаа хийж буй хvvхэд адил, бага багаар ойлгодоггvй зvйлсээ ойлгож авна. Нярай хvvхэд эхийн сvvгээр єсєж торнидогтой адилаар би тvvнтэй хамт байх vедээ ухаан тэлж, том болдог. Нэг удаа тvvнтэй удаан хугацаагаар, 3 жилийн турш зєвхєн долоо хоногт ганц удаа уулзсан болоод л єнгєрдєг байж билээ. Цэнэглэдэг зай адил тvvний эрчим хvч адил ухаанаар нь их дутсан. Тvvнээс хойш тvvнтэй ойр ойрхон нєхєрлєж, тvvний надад заах зvйлсийг тогтмол сонсох хэрэгтэй гэдгийг ойлгосон.

Гэхдээ бас тvvний яриаг сонсоод л єнгєрєєсєй гэж тэр хvсдэггvй, сонссон зvйлээ єєрийн болгоод ажил хэрэг болгоосой гэж хvсдэг. Хєєсєнцєр усыг шингээхтэй адилаар хангалттай хэмжээгээр тvvнээс хэрэгтэй зvйлсийг шингээж авч, хєєсєнцєрийг эргээд базах vед тvvнд шингэсэн ус ямарч саадгvйгээр чєлєєтэй гардагтай адилаар тvvнээс сурснаа бас гаргаж чаддаг байх хэрэгтэй гэж хэлнэ. Харин яаж, юуг хийх вэ гэдэг нь миний л хувийн асуудал болдог.

Эцэст нь, найз маань энэ бичлэгийг унших таныг бас андахгvй мэддэг. Та хаана ч явсан тvvнтэй таарч байдаг, зєвхєн тvvнийгээ найзаа болгосон уу л гэдэг байна. Тvvнийг танилцуулвал, нэгэнтээ "дэлхийг харах цонх" гэх болсон ном юм.

Борооны дуслууд

Зарим бодлууд

Нэгэн залуу Атлантын эргээр явж байгаад Аладиний дэнлvvг олоод тvvнийг бага зэрэг vрэхэд бирд гарч ирэв. Бирд “Би чиний нэг л хvслийг биелvvлье” гээд залуугийн хvслийг сонсохоор болов. Залуу бодож, бодож “Атлантын эргээс Ази тивийг холбосон гvvр босгуулмаар байна” гэж. Тэгэхэд єнєєх бирд “аа, энэ чинь их цаг хугацаа, хvч орсон, чи арай єєр хvсэл хэл” гэж. Єнєєх залуу бодож байснаа “Надад энэ хорвоогийн бvх эмэгтэйчvvдийг ойлгох чадвартай болгоод єг” гэсэнд бирд “Чи тэгээд тэр гvvрээ юугаар хийлгэх юм” гэсэн гэдэг.

Эмэгтэй хvнийг ойлгох нь юу юунаас хамгийн хэцvv байдаг бололтой. Харин миний хувьд бол би эрчvvдийг ойлгомжгvй ертєнц гэж єєртєє тодорхойлдог. Магадгvй эрэгтэйчvvд мєн ийнхvv тодорхойлдог байх.

2000 онд гарсан “Эмэгтэйчvvд юу хvсдэг вэ” хэмээх киног хvн бvр санаж байгаа байхаа. Киноны гол баатар эмэгтэйчvvдийн бодлыг унших чадварыг олж авснаар тэдний дотоод ертєнц дэхь нууцыг илрvvлэх боломжтой болдог. Нэгэн энгийн ярианаас “Яагаад эмэгтэйчvvд юу хvсдэг вэ? гэсэн кино гарсан хэрнээ, эрэгтэйчvvд юу хvсдэг вэ? гэдэг кино гардаггvй юм бол” гэж санаандгvйгээр найзаасаа асууж байсан тэгэхэд тэр надад тоглоомоор бас vнэнээр нь шахуу “Яагаад гэхээр, ихэнх кино найруулагчид эрэгтэй байдаг болохоор” гэсэн. Гэхдээ л эрэгтэйчvvд юу хvсдэг юм болоо.

Єчигдєр бас нэг найзынхаа бичсэн зvйлийг уншиж байлаа тэгэхэд “Хэрвээ эрэгтэйчvvд эмэгтэй хvнтэй аз жаргалтай байхыг хvсвэл тэднийг ойлгох гэж хичээхээс илvvгээр тэднийг хайрла, харин эмэгтэйчvvд эрэгтэй хvнтэй аз жаргалтай байхыг хvсвэл тэднийг хайрлахаас илvvгээр тэднийг ойлгохыг хичээ” гэж бичсэн байсан. Yнэхээр л бид шал эсрэг тэсрэг ертєнц байгаа юм даа. Нэг бус удаа залуучуудаас “Би чамайг ойлгохыг хичээсэн ч ойлгож чадахгvй юм байна” гэж сонсч байсан болохоор хааяа залуучуудад их дургvй хvрдэг байлаа. Адилхан хvн юм чинь юуг нь ойлгож ядаад байдаг байнаа гэж бодох vе их байсан одоо ч тийм л байна.

Мєн нэг ном дээр “нєхрvvд эхнэрээ хайрлаж халамжил, харин эхнэрvvд нь нєхєртєє захирагд” гэсэн байдаг. “Захирагдах” гэсэн vг боловсон бус сонсогдож магадгvй юм, гэхдээ ихэнх эмэгтэйчvvд эрэгтэйчvvдийг єєрийн аяаар байлгахыг хvсдэг болохоор магадгvй эр хvнийг хvндэлж, vгийг нь сонсч амьдрах нь чухал гэдгийг онцлон хэлэх гэж “захирагд” гэсэн байх гэж бодож байна. Харин эрэгтэйчvvдийн хувьд бол эмэгтэйчvvд бол эдэлж хэрэглээд хаядаг сав суулга мэт vзхээргvй хайр энхрийллийг авах хvмvvс болов уу. Мэдээж аль аль нь л бие биедээ халамжтай байх нь гэр бvлийн харилцаа оршин тогтноход чухал байх.

70, 80-аад оны нэгэн дуу байдаг даа, “Эр хvн” гээд дуу. Энэ дуунд их дуртай. Яагаад гэхээр “ Энэрэл хайр судсанд нь лугшдаг, Эргэх дэлхий ухаанд нь багтдаг” гэсэн дахилтын мєртvvдийг бодохдоо эр хvнийг хvндлэх, мєн “Эрэгтэй хvний дотор эмээлтэй хазаартай морь багтдаг” гэсэн vгтэй санал нэгддэг юм. Гэхдээ энэ vгийг буруу утгаар нь биш харин аливаа зvйлийг холч хараатайгаар харж, аливааг тєлєвлєхдєє бvсгvй хvн шиг єнєє маргаашийг бодож хийдэггvй гэж бодож хvлээж авдаг юм шvv. Энэ дууны vг шиг залуучууд маань дэлхийг ухаандаа багтааж байгаатай адилаар их зvйлийг санаж, ирээдvйдээ зорилготой, нэг жилийн дараах зvйлийг гэхээсээ илvvгээр 3-аас 5 жилийн дараа ийм тvвшинд очсон байна, ийм зvйлд хvрнэ гэж зорьж тэмvvлж амьдраасай гэж хvсдэг.

Нар хиртэлт

Єнєєдєр овоо сэргэлэн цовоо байнаа. Єглєє найртай сайхан байснаа vдээс хойш бvрийгээд бороо орж эхэлсэн. Их гайхсан л даа, гайгvй дулаарах нь гэж бодсон чинь.

Сая нэт сууж байтал Туркэд сурдаг найз маань нар бvтэн хиртэж байна гээд нэг сайтаар live vзvvлээд... сонирхолтой л байлаа. Дээр монголд нар хиртэх vед жоохон байсан болохоор нэг их ач холбогдол єгєєгvй, гэнэт харанхуй болоод л єнгєрсєн юм шиг гэхдээ мэдээж их сонирхолтой байсан л даа.

За, yahoo news-ээс авав.

The moon is expected to first begin blocking out the sun in the morning in Brazil before the path of greatest blockage migrates to Africa, then on to Turkey and up into Mongolia, where it will fade out with the sunset.

"It's one of those experiences that makes you feel like you're part of the larger universe,"

Total eclipses are rare because they require the tilted orbits of the sun, moon and earth to line up exactly so that the moon obscures the sun completely. The next total eclipse will occur in 2008.

Just...

I’m waiting for the spring breeze,
That brings the love that you’ve showed me once
Waiting for the passion that you’ve had for me,
Waiting for the words that you’ve once told me

Remind me your love, that deep and wide
Remind me your care, that everlasting
Remind me, please

I’m blinded by the troubles, that I can’t see you
I’m blinded by the worries within me, that I can’t feel you anymore
But day and night I’m waiting for your help
That refreshes my soul and mind

As the spring rain washes the earth, purify me
As the rain drops falls, soften my heart
As the blooms first flowers, renew my spirit
Oh, come to me like a spring rain

Блог

Сvvлд блогоо бичихээ тvр зогсоох санаатай зvйл бичсэн боловч хvмvvсийн зєвлєснєєр цааш vргэлжлvvлэхээр шийдсэн. Долоо хоногийн эхээр одоогоор блог хєтєлж буй хvмvvсийн яагаад блог хєтлєх болсон учир шалтгаан болоод тэдгээрийн бичилтийн хэв загварыг ажиглах судалгаа явуулсан юм. Блогийн хайлтын буланд дурын монгол vг шивж оруулаад гарсан vр дvнгээс нь хайлтаа улам нарийсган vзлээ. Нийтдээ 60 гаруй монгол хэл дээрх хувь хvний блог байсан ба vvний талаас илvvг нь японд суралцагч эсвэл ажилладаг хvмvvс хєтєлдєг ба Герман, Турк, Сингапур, Норвеги, Монгол болон миний оршин суугаа улсад суугаа оюутнуудын хэд хэдэн блогтой таарсан. Эдгээр блогуудыг ихэвчлэн оюутан, сурагчид, мэр сэр ажиллаж буй хvмvvс хєтєлсєн байв. Блогуудыг уншаад сууж байх vед нийтлэг ажиглагдсан зvйл нь єєрийгєє тодорхой хэмжээгээр хєгжvvлье гэсэн зорилгоор эхлvvлсэн байв. Хаана оршин амьдарч, юу хийж, сурч байгаагаас vл хамааран єєрийн vзэл санаагаа бусдад ойлгуулж аль нэгэн цахим хуудасны хэлэлцvvлэг булангаас илvv єєрийгєє бусдад таниулах боломжийг блог хуудас олгож байна уу гэлтэй байсан. Єдрийн тэмдэглэлээс илvvгээр єєрсдийн уншсан мэдсэнээ нийтлэл маягт оруулж, єєрийн оюун дvгнэлт єгсєн бичлэгvvд миний анхаарлыг их татсан юм. Мєн vзэл санаагаа зєв, хvнд нэгийг бодогдуулахаар, гадны хэл дээр, сайн бичигдсэн нийгмийн эсвэл байгалийн шинжлэх ухааны нийтлэлийг орчуулж бичих нь vг сонголт, найруулга зvйгээ сайжруулахаас гадна нийтлэгчийн vзэл санааг илvv гvнзгий ойлгож улмаар єєрийн тодорхой шинжлэх ухааны талаарх мэдлэгээ дээшлvvлэх боломжтой юм байна хэмээн vзлээ. Мэдээд, чадаад байдаг зvйлс минь хомсхон ч бусдын хийж, бvтээж байгаа сэтгэлийг, хєдєлмєрч занг нь харахад надад их уриа болсон. Ялангуяа нэгэн Япон хvний ”...жаахан сурсан Монгол хэлээ мартахгvйн тулд” гээд єдєр тутам хийсэн зvйлсээ монголоор бичиж буй тvvний тууштай сэтгэлийг хараад блогоо яасан ч зогсоож болохгvй юм байнаа гэж єєртєє хатуу хэлж байлаа. Та бvхэн энэ холбоосоор орж Мєнгєн морь блогтой танилцана уу.

Харилцаа

Жилийн ємнє нэгэн найзтайгаа эрэгтэй эмэгтэйчvvдийн харилцааны талаар ярилцаж байсан юм л даа. 1989 онд гарсан нэгэн киноны баатруудын харилцан ярианаас vvдээд бид хоёрын ярианы сэдэв эхэлсэн юм. “Харри, Саллитай уулзах vед” гэх киноны гол баатар Харри

“No man can be friends with a woman he finds attractive. He always wants to have sex with her. Sex is always out there. Friendship is ultimately doomed and that is the end of the story”

(утгыг нь алдагдуулахгvйн тулд орчуулсангvй) Саллид ингэж хэлдэг. Саллигийн хувьд бол Харриг найзаа гэж vзэж байхад Харригийн хувьд найз нєхєрлєлєєс илvv зvйл тэдний хооронд vvссэн гэж боддог. Киноны тєгсгєлд, гол баатруудын хооронд найз нєхєрлєлєєс илvv гvнзгий харилцаа vvссэний улмаас тэдний харилцаа нэг хэсэгтээ Харригийн хэлсэнчлэн нєхєрлєл гэсэн зvйл оршиж чадахгvй болдог ч эцэстээ тэд гэрлээд тєгсдєг. Ихэнх хvмvvс Харритай санал нэг байдаг байх. Зарим тохиолдолд ч мєн би vvнтэй санал нэг байдаг л даа.

Харригийн хэлсэн зvйлээс бодвол эрэгтэй хvнд нэг их таалагдаагvй бол жирийн нэгэн нєхєрлєлийг эсрэг хvйстэй хvнтэйгээ vvсгэж болох мэт юм шиг дvгнэгдэж байгаа байх. Одоо бол эрэгтэй ч хvнтэй, эмэгтэй ч хvнтэй найзлах нь тийм их том асуудал биш л дээ. Бид бvгд л нийгэм дээр эрх тэгшхэн ажиллаж, амьдарч байгаа болохоор эсрэг хvйстнээ танин мэдэх боломж бололцоо бидний эцэг эхийн vед байсныг бодвол харьцангуй их байгаа. Таньж мэдэх боломж ихтэй ч охид, хєвгvvд маань энэ харилцаан дээр байнга л алдаж байдаг. Хэрвээ анхнаасаа зєв харилцааг vvсгээд бие биеэ таньж мэдээд, цаашлаад vерхэл болоод тэгээд хамтын амьдрал буюу гэр бvлийн амьдрал эхлэх байх гэж бодож байна л даа. Магадгvй хэт идеал сонсогдож болох ч бvх зvйлс харилцааг хэрхэн эхлvvлж байгаа вэ гэдгээс л хамаарах байх. Єєрєєр хэлбэл, би эсрэг хvйстэй хvнтэйгээ ямар харилцааг vvсгэж байгаа вэ гэдгээ єєрєє сайн эргэцvvлэх хэрэгтэй байх. Энэ хvнтэй энгийн харилцааг vvсгэх гэж байгаа юу эсвэл тvvнээс илvv харилцааг vvсгэмээр байгаа юу гэдгээ мэдэх. Мэдээж таалагдсан хvнтэйгээ vерхэе гэсэн бодол байдаг боловч vvн дээр хэт яарах нь ихэнх тохиолдолд эсрэг vр дvнд хvргэдэг. Дараагийн бодох зvйл бол, эсрэг хvйстээ хvнтэйгээ vvсгэх таны нєхєрлєл хэр ойрхон байх вэ? Тэр хvн маань ямар зан характертэй хvн байгаасай гэж хvсч байгаа вэ? гэх мэтийн асуултуудыг бодож vзвэл хэрэгтэй юм шиг. Ерь нь бол таалагдсан гээд хойноос нь vхэн хатан гvйх нь болчимгvй vйлдэлд хvргэж болно. Дотор хvн нь ямар хvн бэ, найз нєхєд нь хэн бэ, эцэг эхийнхээ vгийг хэр тусган авдаг вэ гэдэг хvртэл чухал байдаг юм шиг.

Миний бодлоор бол зєв харилцаа vvсгэхийн тулд зєв арга зам (approach)байх хэрэгтэй байх.

P.S. just an idea, i don’t know exactly how to have right relationship with opposite sex people.

Худлаа

Найзын маань бичсэн шvлэг

Худлаа
Г.Гангамєрєн

Ирнэ дээ гэж хvлээсэн горьдлого бvхэн худлаа
Ийм л хайрийн цэцэг ургана гэдэг худлаа
Зєндєє зєндєє аргадсан учрал бvхэн худлаа
Зєєлхєн гэгч vнссэн чиний сэтгэл худлаа

Хэнд ч vл итгэх гоморхол минь худлаа
Хэзээ ч юм бэ ирэх хайрууд бvгд худлаа
Надаар дутаж шаналсан мєч бvхэн чинь худлаа
Намайг мартахын цагт энэ бvхэн худлаа

Чамтай уулзаж сэрсэн зvvд бvхэн худлаа
Чамайг мартана гэсэн бардам бодол худлаа
Хацар дагасан нvлимсийг энгэсэг далдлах нь худлаа
Хайр гуйсан зvрхийг шvлэг аргадах нь худлаа

Одоо зєндєє уйллаа ч маргааш болоход худлаа
Орь залуухан насны ганцаардал бvхэн худлаа
Гээгдсэн цэцгийн шаналантай тавилан ижил болохоор
Гэргий нэртэй цэцэг болж ургах минь ч худлаа

Гэр

Хэдхэн хоногийн ємнє эгч маань нэгэн ил захидал явуулсан байв. Монгол гэрийг орчин vеийн загвараар єєрчилсєн зурагтай ил захидлын зураг миний анхаарлыг татсан юм л даа.

Эгч захидалдаа, Монгол гэр гvйлгээ сайтай, олон хvний сэтгэлд нийцсэн бараа болсныг харах сэтгэлд таатай ч, монголчууд бид єєрсдєє яагаад энэхvv санааг гарган эхлvvлж чадаагvй байнаа гэж бодохоор гомдмоор ч юм шиг гэсэн утгатай зvйлс бичсэн байлаа.

Миний сэтгэл ч vvнийг хараад сайхнаар хvлээн аваагvй, эцэг євгєдєєс уламжлан ирсэн, нарийн зохион байгуулалт утга учиртай оюуны бvтээлийг гадны хvмvvс ашиглан мєнгє олж байгааг хараад сэргэлэн байнаа гэж хэлж болох ч гэхдээ л... . Нєгєє талаар монгол гэрийг сурталчилж байгаа ч...

Солонгосчууд тvvхэн ач холбогдол бvхий зvйлсээ ЮНЕСКО-д бvртгvvлсэн байдаг. Энд тэнд яваад юм vзэж байхад "Yндэсний эд баялаг #..." (National treasure #...) гээд бичсэн байдаг л даа. Монголчууд бид ч гэсэн оюуны бvтээлээ бvртгvvлэх л хэрэгтэй байх.

За ямарч, байсан vvнийг vзнэ vv.

Єглєєний цай

Єглєєний цай юу юунаас хамгийн чухал. Єглєє сайн идэж авбал сэргэлэн цовоо байж, илvv vр дvнтэй ажилладаг. Мєн єглєєний цай уудаг хvн, уудаггvй хvнтэй харьцуулвал жингээ сайн хадгалдаг байна. Єглєє юм идэлгvй явснаас єдєр болоход єлсєж гэнэт их идэж хоолны дэглэм алдагдаж жин нэмдэг.

Єглєє юу идэх хэрэгтэй вэ? Судлаачдын vзэж буйгаар бол єглєє аль болох нэг єдєрт авах ёстой бvхий л зvйлээ идэх хэрэгтэй гэсэн байсан. Оюутан хvн болохоор хичээл номоо шєнє сууж хийгээд єглєє яаруу сандруу л сургууль руугаа гvйх болдог. Тэгээд л єглєєний цайг алгасаж єдрийн цайн дээр л єлссєн гэдгээ ухаарсан шиг идэж гардаг. Нэгэнт л єглєє цаг бага байдаг гэдгээ мэдэх болохоор ємнєх орой нь єглєє юу идэхээ бэлтгэх хэрэгтэй. Жишээ нь, єглєє 2-3 зvсэм талх, хачир болгох зvйлс, тараг/жимстэй тараг, уух юманд ус/жимсний шvvс эсвэл сvv, банан ч гэх юмуу нэг жимс бэлдээд тавьчихвал. Хувцаслах зуураа талхаа идээд сvvгээ уугаад, таргаа идэх ч юмуу, тэгээд сургууль руу гvйх явцдаа жимсээ идэх ч юмуу. Ерь нь аль болох л хоосон явахгvйг хичээх хэрэгтэй.

Зєв хооллох

Ойрд євчин эргvvлээд, бие их сульдуу байгаа болохоор дэмий зvйлс бичээд.. ерь нь тэгээд эрvvл биед саруул ухаан гэдэг болохоор бие таагvй, дагаад сэтгэл санаа ч бас авах юмгvй доошоо унаад хэдэн хоног ч жоохон тиймхэн байлаа. Єчигдрєєр гутранги єдрvvд тєгсгєл болж байх шиг байна. Єєрийгєє жоохон эрvvл саруул байлгах vvднээс зєв хооллож мєн биеийн тамирын дасгал єглєєд хийж байхаар шийдлээ. Амралт гээд жоохон замбараагvй байсан бололтой. Удахгvй хичээлийн шинэ семестр ч эхлэх нь. Цагийн хуваарь ч гаргая, єглєє эрт босч гvйхгvй бол бvvр мод болж байх шиг байна. За тэгээд, зєв, эрvvл мєн зохион байгуулалттай амьдрахаар болж байнаа. Ингэхийн тулд хамгийн тvрvvнд зєв хооллох талаар жоохон судалгаа хийсэн юм.

Судалгааны vр дvн (энгийн зvйл байж болох ч мэдэхэд илvvдэхгvй байх)
Солонгын долоон єнгєєр хvний єдєрт идэх ёстой хоол хvнсний зvйлсийг тєлєєлvvлж зєв хооллох удирдамж пирамид гэсэн зvйлийг Америкийн Хєдєє Аж Ахуйн Албанаас гаргасан байна л даа. Єнгє тус бvр хvнсний бvтээгдэхvvний бvлгийг тєлєєлєх ба эдгээр нь:

Улбар шар- тариан тєрлийн бvтээгдэхvvн
Ногоон- хvнсний ногоо
Улаан- жимс жимсгэнэ
Шар- єєх тос
Хєх- сvv, сvvн бvтээгдэхvvн
Ягаан- мах, буурцаг, загас болон самар

Зураг дээр нэгэн охин шатаар гvйж байгаа нь єдєр бvр дасгал хийх хэрэгтэй гэсэн утгатай.

Єдєр бvр дээр дурьдсан бvтээгдэхvvнvvдээс тодорхой хэмжээгээр идэж єєрийн уураг, нvvрс-усныхаа хэрэгцээг хангах хэрэгтэй. Зарим єнгєнvvд нь єргєн, зарим нь арай нарийн байгаа нь тухайн бvтээгдэхvvнvvдийг нєгєєдvvлээс нь арай их хэмжээтэйгээр, эсвэл арай бага хэмжээтэйгээр идэх ёстой гэсэн vг. Жишээ нь ногооны тєрлийн бvтээгдэхvvнийг жимснээс арай их хэмжээтэйгээр, сvv сvvн бvтээгдэхvvнийг мєн арай илvv хэмжээтэйгээр идэх хэрэгтэй байхад мах, загас гэх мэтийг бусдаас хамгийн бага хэмжээгээр єдєрт хэрэглэх хэрэгтэй.

Амин дэм болон эрдэс бодис: Дээр дурьдсан бvтээгдэхvvнийг єдєрт хэрэглээд байвал шаардлагатай амин дэм болоод эрдэс бодисынхоо хэрэгцээг хангаад байх боломжтой. Хэрвээ єдєрт элчлэг нь 1200-иос бага хоол унд хэрэглэдэг бол амин дэм, эрдсийг нэмэлт болгож хэрэглэх хэрэгтэй.

Уураг: 25 ба тvvнээс дээш насны эмэгтэйчvvд єдєрт 50 г, эрэгтэйчvvд 63 г уураг хэрэглэх ёстой. Єдєрт 60-85 г мах/тахиа, буурцаг, єндєг эсвэл самар хэрэглэж уургийн хэрэгцээгээ хангадаг.

Нvvрс ус: єдєрт дор хаяж 100г нvvрс ус хэрэглэж байж ядаргаанаас хамгаалах мєн шингэний тэнцвэрт байдлаа хадгалана. Хоногийн норм нь 170- 320 г талх, будаа, амуу тариа зэргийг хэрэглэх.

Ийлдэст нэгдлvvд: 20-30г єдєрт хэрэглэж байх шаардлагатай. Лууван, дунд зэргийн лийр, дунд зэргийн алим єдєрт хэрэглэхэд ойролцоогоор 30 г ийлдэст нэгдлийг авдаг байна.
Элчлэг: дунджаар єдєрт хэрэглэж буй єєх тосноос 30%-иас илvvгvй элчлэгийг хvлээн авах. Мах, єндєг зэрэг амьтаны гаралтай бvтээгдэхvvнvvд холестерол агуулах ба єдєрт 300 мг-аас хэтрvvлэхгvй байх. 1 єндєг 215 мг, 100г гамбургерт 100 мг холестерол агуулагддаг.

Єдєрт дор хаяж 8-10 аяга шингэн хэрэглэх ёстой. Дасгал их хийдэг бол шингэн их хэрэглэх шаардлагатай.

Энэ зєвлємжийг яг нарийн барина гэсэн зvйл байхгvй ч барихыг хичээгээд байвал эрvvл саруул байна гэж итгэж байна.

Science and Religion

Breaking the Spell by Daniel C.Dennett

In a 1997 episode of the animated television series The Simpsons, Lisa Simpson discovers a fossil angel. Suspecting a hoax, she takes a piece of the fossil to the natural history museum, where Harvard paleontologist Stephen Jay Gould (playing himself) analyzes it. The age-old conflict between science and religion then plays out in this ne plus ultra of pop culture. When Gould announces that the test results are "inconclusive," Reverend Lovejoy boasts: "Well, it appears science has failed again, in front of overwhelming religious evidence." Marge counsels Lisa's skepticism with motherly wisdom: "There has to be more to life than just what we see, Lisa. Everyone needs something to believe in." Lisa's rejoinder is classic skepticism: "It's not that I don't have a spiritual side. I just find it hard to believe there's a dead angel hanging in our garage." The Scopes-like trial that ensues ends when the judge issues a restraining order: "Religion must stay 500 yards from science at all times."

from Science magazine

Feelings that I can't ...

Time might pass but feelings won't fade away
Tears might shed but thoughts are still inside

Though everything will surpass,
Memories of you will be with me, forever...

~ September 23, 2005 ~

Today's quote

Learning is not enough, we must practice
Knowing is not enough, we must apply

Last we must be happy!

Асуулт?

2006 оны анхны бичлэгээ асуултаар эхлэхээр шийдлээ. Ямар нэгэн зvйлийг хийж эхлvvлэхэд учир шалтгаан эсвэл зорилго гэсэн зvйлс байдагтай холбогдуулаад ийм сэдвээр эхлэе гэж бодов. Хvн бvр тодорхой хэмжээгээр улирч байгаа жилээ дvгнээд шинэ жилдээ хэрхэн амьдрах билээ хэмээн єєрєєсєє асууж єєртєє зорилго тавьдагтай билээ. Тэгэхээр, таны єєртєє тавих асуулт болоод зорилго тань юу вэ?

Дэлхийн асуултын тєвєєс он солигдох бvр нэгэн асуултыг асуудаг байна л даа. 2006 оны асуултаар “Таны аюултай санаа тань юу вэ?” гэсэн асуулт тодорсон байна. Єнгєрсєн жилийнхээр “ Та баталж чадахгvй ч итгэж байгаа зvйл тань vнэн vv?” асуулт байсан байна.

Annual Question- 2006
WHAT IS YOUR DANGEROUS IDEA?

The history of science is replete with discoveries that were considered socially, morally, or emotionally dangerous in their time; the Copernican and Darwinian revolutions are the most obvious. What is your dangerous idea? An idea you think about (not necessarily one you originated) that is dangerous not because it is assumed to be false, but because it might be true?